για το Φουλατζίκι της Νικομήδειας

Η Νικομήδεια της Μ. Ασίας
από το http://www.ehw.gr/asiaminor/Forms/fLemmaBodyExtended.aspx?lemmaID=12095

Το χωριό Φούλατζικ ή Φουλατζίκι βρίσκεται 35 χιλιόμετρα ΝΔ της Νικομήδειας. Οι Τούρκοι των γύρω χωριών το έλεγαν Κιουτσούκ Γιουνάν, δηλαδή μικρή Ελλάδα. Πριν από τη Μικρασιατική καταστροφή ο πληθυσμός του ανερχόταν σε 2.500 κατοίκους. Όλοι ήταν Έλληνες, τουρκόφωνοι. Μόνο οι μαθητές μάθαιναν τα ελληνικά. Το Φούλατζικ το έκαψαν το 1920 οι Τσέτες, αφού πρώτα συγκέντρωσαν στην εκκλησία και έσφαξαν 116 άτομα.

οι πληροφορίες αντλήθηκαν από :
http://mikrasiatis.gr/?p=1080
http://www.ehw.gr/asiaminor/Forms/fLemmaBodyExtended.aspx?lemmaID=12095

Ένας από τους επιζώντες της σφαγής ήταν ο Νικόλαος Τσαϊλακόπουλος, ο οποίος γράφει στο βιβλίο του για τις ειρηνικές μέρες στο χωριό του:

Όταν κάποια βρύση εχαλνούσε η καμπάνα της εκκλησίας με ειδική για τέτοιες περιπτώσεις κωδωνοκρουσία ειδοποιούσε τους χωριανούς.
Τότε έβλεπες άντρες και παληκάρια με κασμάδες και φτιάρια να τρέχουν στο τσαρσί κι από εκεί έτρεχαν στη νερομάνα της βρύσης της χαλασμένης, άνοιγαν σκάμματα γύρω από τα κιούγκια (υδροσωλήνες) και εμαστόρευαν ή με με στόκο εάν η τρύπα ήτο μικρή, ή με αλλαγή των σκεπασμένων με καινούρια κιούγκια ή τα ξεχορτάριαζαν από τα χόρτα που είχαν πνίξει τα κιούγκια. Πάντοτε η καμπάνα με άλλες πάλι ειδικές κωδωνοκρουσίες της, ειδοποιούσε κι εκαλούσε τους χωρικούς σε περιπτώσεις μιας πυρκαγιάς ή για ανθρώπους που είχαν αποκοπεί από τα χιόνια για να τους σώσουν.

Οι ιδιοκτήτες των κερασιών κατά την εποχή της ωρίμανσής τους «διά τον φόβον των Ιουδαίων», δηλαδή από επιδρομές ημών των παιδιών και άλλων, εκοιμώντο τις νύχτες στις ρίζες των κερασιών τους. Ένας δε άλλος ιδιοκτήτης, ο Ιστίλ Γιαν Παύλος, διά να αποτρέψει τους κερασοεπιδρομείς, άλειφε τα δένδρα του από ρίζης μέχρι κλάδων με περιττώματα και άιντε να πας να αναρριχηθείς εις αυτά και να φας κεράσια με χέρια όζοντα από …

Όλοι οι Φουλατζικιώτες εν τη γενικότητι τους εκτός από πολύ φιλόξενοι, ήσαν άνθρωποι γλεντζέδες και σε οικογενειακές συγκεντρώσεις και παρέες στα καφενεία.
Τις Κυριακές και τις γιορτές ο καπνός των ψηνομένων πριζολών συννέφιαζε τον ουρανό του άλλοτε ποτέ ευτυχισμένου χωριού που αντηχούσαν, αντιλαλούσαν στην περιοχή οι ήχοι του νταουλιού, του ζουρνά, των βιολιών και της γκάιντας, που συνόδευαν τους χορούς των χορευτάδων Φουλατζικιωτών. Έτσι εγλεντούσε, έτσι γλεντοκοπούσε το χωριό μου στις γιορτές, στα πανηγύρια και στους γάμους κι εκαμάρωνες τους άντρες της κάθε ηλικίας και τις κοκκινομάγουλες Φουλατζικιώτισσες στους χορούς τους.

τα καφενεία του Φουλατζικίου

Η ωραία χαμένη γενέτειρά μου είχε και πολλά καφενεία όλα στο ΚΙΟΪΤΣΟΥΝ δηλαδή μέσα στο κέντρο, στο ΤΣΑΡΣΙ λεγόμενο μέρος του χωριού, που το καθένα από αυτά είχε τους δικούς του μόνιμους πελάτες και παρέες.

Προτού να μπεις στο κέντρο του τσαρσιού ήσαν αντικριστά τα καφενεία του Αποστολ Γιάννη και του Καλο Γιάννη. Μετά ήρχετο το καφενείο του Πιος ή Αγάπιου Χατζιλάρ, ο οποίος εκτός από μερακλής καφετζής ήτο και ο μπαρμπέρης των πελατών του. Συνέχεια αυτού ήτο του Ιντζέ Αποστόλη του κρεοπώλη το καφενείο. Απέναντι ήσαν του Παπάζογλου Ανδρέα που εκτός από καφετζής και κουρέας έκαμνε και τον πρακτικό γιατρό με τα βότανά του και τις βεντούζες του τις κοφτές. Στον τοίχο είχε κρεμασμένο και το βιολί του με το οποίο τραβώντας τις δοξαριές του, επαύξανε την κατανάλωση των ποτών του.
Απέναντι τούτου στη γωνία ήτο το λεγόμενο Βακούφ Καφενείο, ήτοι ιδιόκτητο της Κοινότητας η οποία το ενοικίαζε.

Μέσα στο καφενείο αυτό, και πλάγι στο τιζγκιάχι (κουζίνα) είχε την πολυθρόνα του ο κουρέας Μπερμπέρ Πιρε Γιάννης, ήτοι ο Γιάννης ο Ψύλος, ένας όνομα και πράγμα ελαφροΐσκιωτος άνθρωπος. Όλοι οι μπαρμπέρηδες, χρησιμοποιούσαν για το βρέξιμο και το σαπούνισμα των γενειάδων το λεγόμενο σαχάνι. Το κουρευτικό του ψαλίδι στα χέρια με τους δονισμούς που έκαμνε έφερνε μια γλυκιά σαν νανούρισμα υπνηλία στους κουρευομένους πελάτες του. Και αυτός επίσης έκαμνε σε κρυολόγημα και σε πλευρίτιδες, ως και σε πληγές, τον γιατρό, αλλά έκαμνε και τον οδοντίατρο με τις κάθε μεγέθους μη απολυμαινόμενες οδοντάγρες του. Σε πόσους αντί του παθημένου δοντιού, δεν είχε βγάλει γερούς κυνόδοντες και τραπεζίτες. Σε τέτοιες περιπτώσεις μ’ ένα «αφεδερσίν γιαγνίς ολντού» κι εκτός από ένα ποτήρι με δυνατό όξος για γαργάρες και για σταμάτημα νέου αίματος, σου προσέφεραν και το βγαλμένο γερό δόντι, λέγοντάς σου με χιούμορ, «πάρ’ το και να το κάνεις φυλαχτό».
Απέναντι στο Χάνι ήταν το Ιχτιγιάρ Καφενέσι, ήτοι το καφενείο των γερόντων με μερακλή και με χαδιάρα φωνή καφετζή, τον Κοτζαδάμ ή Σμαραγδή Νικόλα.

Στην απέναντι πλευρά ήτο το καφενείο του πάντοτε κεφάτου Καπτάν Παλτάρ Αγά, του ξακουστού για το σπεσιαλιτέ μεζεδάκι του, το λεγόμενο Σαχανάκι, με αυγά και με παστουρμά, με αγνό βούτυρο τηγανισμένα, τάσκεμπαμπ εκλεκτούς, τουρσιά κλπ. και ιδίως μελιτζάνες τουρσιά, τυλιγμένα με σελινόφυλλα κι από μέσα με σκορδοσκελίδες.

Παρακάτω από το δικό του καφενείο ήτο του Καδή Γιαννάκη, με το παρατσούκλι Τσιτρε Τσιους Γιάννη, ήτοι το στενόμακρο παντελόνι.

 Ν. ΤΣΑΪΛΑΚΟΠΟΥΛΟΣ «Η ΝΟΣΤΑΛΓΙΚΗ ΓΕΝΕΤΕΙΡΑ ΜΟΥ – ΤΟ ΦΟΥΛΑΤΖΙΚΙ ΝΙΚΟΜΗΔΕΙΑΣ Μ. ΑΣΙΑΣ» 

για τα τάγματα εργασίας

Διακόσιοι περίπου τον αριθμό Φουλατζικιώτες, μεταξύ των οποίων και ο 18χρονος τότε θείος μου Δημήτριος Συμεωνίδης είχαν υπηρετήσει στα εργατικά τάγματα (ΑΜΕΛΕ ΤΑΜΠΟΥΡΛΑΡ) της Ανατολίας. Μιας άλλης θείας μου, της Παγώνας Φουτσιτζογλου, παλικάρια ο Γεώργης, ο Γιάννης, ο Κωσταντής, ο Νικόλας και ο Αναστάσης, είχαν αφήσει τα κορμιά τους εκεί στα βαθιά της Ανατολίας κι από τον αβάσταγο μητρικό της καημό, βυθισμένη στο άγχος και μελαγχολία και καταδικάσασα εαυτήν σε εξ ασιτίας θάνατο, απέθνησκε η δύστυχη μητέρα.

Ν. ΤΣΑΪΛΑΚΟΠΟΥΛΟΣ
«Η ΝΟΣΤΑΛΓΙΚΗ ΓΕΝΕΤΕΙΡΑ ΜΟΥ – ΤΟ ΦΟΥΛΑΤΖΙΚΙ ΝΙΚΟΜΗΔΕΙΑΣ Μ. ΑΣΙΑΣ»

για τη σφαγή

Οι Τούρκοι Τσέτες κλείδωσαν όλους τους άνδρες, άνω των 15 ετών, στην εκκλησία και στη συνέχεια έβαλαν φωτιά. Οι έγκλειστοι κατάφεραν να ανοίξουν την πόρτα και να βγουν έξω, αλλά οι Τούρκοι από τα γύρω υψώματα άνοιξαν πυρ εναντίον τους σκοτώνοντας τους περισσότερους.
Τις επόμενες μέρες οι Τσέτες έβαλαν φωτιά σε ολόκληρο το χωριό. Φεύγοντας πήραν μαζί τους για προστασία αρκετά γυναικόπαιδα. Όσοι επέζησαν κατέφυγαν, για να σωθούν, στα γύρω βουνά. Εκεί τους βρήκαν Τούρκοι κάτοικοι του γειτονικού χωριού Καραμουρσάλ, οι οποίοι -φοβούμενοι αντίποινα από τον ελληνικό στρατό- διαβεβαίωσαν τους Φουλατζικιώτες ότι θα τους βοηθήσουν να φτάσουν σώοι στη Νικομήδεια όπου έδρευε αγγλικό σύνταγμα πεζικού. Πράγματι οι Τούρκοι πρόκριτοι βοήθησαν τους Φουλατζικιώτες, όταν στη διαδρομή εμφανίστηκαν ξανά οι Τσέτες, και απέτρεψαν μια νέα σφαγή.  

από το βιβλίο του Ν. Τσαϊλακόπουλου
«ΤΟ ΦΟΥΛΑΤΖΙΚΙ ΝΙΚΟΜΗΔΕΙΑΣ Μ. ΑΣΙΑΣ»

Advertisement