Ολυμπιάδα Ι

Όπως είπαμε ο Πολυπέρχων είχε καλέσει την Ολυμπιάδα στη Μακεδονία, αλλά ποια γυναίκα είχε δικαίωμα να φέρει τον τίτλο της βασίλισσας; Η Ολυμπιάδα που ήταν μητέρα του Αλέξανδρου ή η Ευρυδίκη που είχε παντρευτεί τον βασιλιά Φίλιππο Αρριδαίο;

Η Ευρυδίκη, θέλοντας να προλάβει τις εξελίξεις -και εκμεταλλευόμενη το γεγονός πως ο Πολυπέρχων έλειπε σε εκστρατεία στην Πελοπόννησο- έστειλε διαταγή στον Πολυπέρχοντα να παραδώσει τη στρατιά του γιατί ο βασιλιάς είχε ορίσει νέο επιμελητή τον Κάσσανδρο.

Μια καινούρια -ετερόκλητη- συμμαχία γεννιόταν μεταξύ Κάσσανδρου και Ευρυδίκης. Αυτό που τους ένωνε ήταν το κοινό τους μίσος προς την Ολυμπιάδα. Η αλήθεια είναι πως ο Πολυπέρχων είχε αρχίσει να φθείρεται μετά τις αποτυχίες του τόσο στον Πειραιά όσο και στη Μεγαλόπολη και μια γενικότερη δυσαρέσκεια εναντίον του αναπτυσσόταν, ιδιαίτερα στις ανώτερες τάξεις των Μακεδόνων. Από την άλλη ο Κάσσανδρος έκανε το λάθος να μην παραμείνει στη Μακεδονία. Προτίμησε να εκστρατεύσει στην Πελοπόννησο, να αντιμετωπίσει τον Πολυπέρχοντα και να λογαριαστούν εκεί οι δυο τους. Σίγουρος ήταν πως η Ολυμπιάδα προς το παρόν δε θα τολμούσε να επιστρέψει στη Μακεδονία. Για κάθε ενδεχόμενο πάντως άφησε πίσω του αρκετό στρατό να υπερασπίσει την Ευρυδίκη, τη νέα του σύμμαχο.

Δεν τα υπολόγισε καλά όμως ο Κάσσανδρος. Πού να φανταστεί πως ο Πολυπέρχων θα έκανε κρυφές συνεννοήσεις με τον Αιακίδη, τον βασιλιά της Ηπείρου, και με τη βοήθεια των στρατευμάτων του θα επέστρεφε θριαμβευτικά η Ολυμπιάδα στη Μακεδονία να εγκατασταθεί στον θρόνο μαζί με τον εξάχρονο εγγονό της, τον Αλέξανδρο Δ΄(τον γιο της Ρωξάνης). Η σύγκρουση πλέον ήταν αναπόφευκτη. Ολυμπιάδα από τη μία πλευρά, Ευρυδίκη και Φίλιππος Αρριδαίος από την άλλη.

Οι δύο στρατοί βρέθηκαν αντιμέτωποι στα Εύια της Μακεδονίας (κοντά στη λίμνη Οχρίδα, κατ’ άλλους όμως κοντά στη Σιάτιστα) αλλά τελικά μάχη δεν έγινε. Οι στρατιώτες της Ευρυδίκης αρνήθηκαν να πολεμήσουν εναντίον της Ολυμπιάδας -της μητέρας του παλιού τους βασιλιά- και προσχώρησαν στην παράταξή της. Ο Φίλιππος Αρριδαίος αιχμαλωτίστηκε μαζί με όλη την αυλή του όπως και λίγο αργότερα η Ευρυδίκη καθώς προσπαθούσε να φτάσει στην Αμφίπολη.

Η εκδίκηση της Ολυμπιάδας ήταν αμείλικτη. Διέταξε πρώτα να εκτελεστεί ο Φίλιππος Αρριδαίος και στη συνέχεια έστειλε στην Ευρυδίκη ξίφος, σκοινί και κώνειο ώστε να διαλέξει η ίδια πώς θα πεθάνει. Η περήφανη Ευρυδίκη -που μέχρι το τέλος της επέμενε πως αυτή ήταν η πραγματική βασίλισσα- προτίμησε να κρεμαστεί με τη ζώνη της.

Το πάθος για εκδίκηση της Ολυμπιάδας δεν κορέστηκε εκεί. Ακολούθησε η σειρά των φίλων του Κάσσανδρου, που ήταν όλοι τους από την ανώτερη τάξη των Μακεδόνων. Σκότωσε 100 από αυτούς, μαζί και τον Νικάνορα, τον αδελφό του Κάσσανδρου, ενώ τέλος διέταξε να ξεθάψουν τα οστά του Ιόλα -του άλλου αδελφού του Κάσσανδρου-που ήταν οινοχόος του Αλέξανδρου και η Ολυμπιάδα πίστευε πως αυτός τον είχε δηλητηριάσει.

ΠΗΓΕΣ

J.G.DROYSEN: ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΔΙΑΔΟΧΩΝ ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ
σε μετάφραση και σχόλια: Ρ., Η. και Σ. Αποστολίδη

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΕΘΝΟΥΣ

ΝΙΚΟΛΑΣ ΧΑΜΟΝΤ: ΤΟ ΘΑΥΜΑ ΠΟΥ ΔΗΜΙΟΥΡΓΗΣΕ Η ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ
Εκδόσεις ΠΑΠΑΔΗΜΑ, Μετάφραση: Φ. Κ. Βώρος

ΝΙΚΟΛΑΣ ΧΑΜΟΝΤ: ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ
Εκδόσεις ΜΑΛΛΙΑΡΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑ

ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ

Ο Φίλιππος νυμφευόταν πάντα έχοντας στον νου του τον πόλεμο. Αλλά επίσης ουσιώδες γι’ αυτόν ήταν να αποκτήσει απογόνους. Ο γάμος με την Ολυμπιάδα ήταν επίσης και θέμα ερωτικής έλξης, γιατί οι δυο τους συναντήθηκαν, όταν για πρώτη φορά μετείχαν στα μυστήρια των Καβείρων στη Σαμοθράκη, και τότε ο Φίλιππος είχε ερωτευτεί την Ολυμπιάδα. Μετά την Ολυμπιάδα, ο Φίλιππος νυμφεύθηκε επίσης την Νικησίπολη το 352 π.Χ., τη Μήδα το 341 π.Χ., μια κόρη του Σκύθη βασιλιά το 340 π.Χ. και την Κλεοπάτρα, την ανιψιά ενός από τους αρχηγούς των Εταίρων το 337 π.Χ. Φαίνεται πως ο Φίλιππος είχε ερωτευτεί αυτή την τελευταία σύζυγό του γιατί με όρους κρατικής πολιτικής που πρυτάνευαν πάντα στις ενέργειες του Φιλίππου ένας γάμος με μια κοινή Μακεδόνισσα δεν έφερε κανένα πολιτικό κέρδος και μπορούσε μάλιστα να οδηγήσει σε διεκδικήσεις από την πλευρά της οικογένειας της κοινής αυτής θνητής. Όλες οι υπόλοιπες γυναίκες του Φιλίππου ήταν βασίλισσες και τα παιδιά όλων αυτών ήταν νόμιμα μέλη της βασιλικής οικογένειας. 

Όταν ο Φίλιππος νυμφεύθηκε την Κλεοπάτρα, παραμέρισε την Ολυμπιάδα, τη μητέρα του Αλέξανδρου, και αυτό τον έκανε ύποπτο ως προς τις προθέσεις του στη σκέψη του Αλέξανδρου. Ο παραμερισμός ήταν τόσο σοβαρός ώστε η Ολυμπιάδα αποσύρθηκε στην αυλή της οικογένειάς της, του βασιλιά δηλαδή των Μολοσσών, όπου ο αδελφός της ήταν βασιλιάς. Ο Αλέξανδρος πήρε το μέρος της υποστηριζόμενος μάλιστα από πέντε στενούς φίλους της δικής του γενιάς. Ο Αλέξανδρος και ο Φίλιππος σύντομα συμφιλιώθηκαν και η Ολυμπιάδα αποκαταστάθηκε στις τιμές Μητέρας του Διαδόχου. Στον γάμο της κόρης τους, η Ολυμπιάδα παρέστη στο πλευρό του Φιλίππου, κάτι που έδειχνε πως η ρήξη είχε ξεπεραστεί και η Ολυμπιάδα είχε πλέον το προβάδισμα σε σχέση με την τελευταία σύζυγο του Φιλίππου. 

ΝΙΚΟΛΑΣ ΧΑΜΟΝΤ «ΤΟ ΘΑΥΜΑ ΠΟΥ ΔΗΜΙΟΥΡΓΗΣΕ Η ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ»
Εκδόσεις ΠΑΠΑΔΗΜΑ