Κων/νος Καραθεοδωρή

«Ο πατέρας μου ήταν Έλληνας»

Η Δέσποινα Ροδοπούλου Καραθεοδωρή, κόρη του Κωνσταντίνου Καραθεοδωρή, διηγείται τις παρακάτω αναμνήσεις της:

Έζησα μικρή στο Γκέτιγκεν. Κάποια μέρα η μητέρα είπε σ’ εμένα και στον αδελφό μου, τον Στέφανο, ότι θα πάμε ένα μακρινό ταξίδι σε μια ωραία πόλη που την έλεγαν Σμύρνη. Εγκατασταθήκαμε σε ένα ωραίο σπίτι στη συνοικία Μπουζά. Για να τελειοποιήσω τα ελληνικά μου ο πατέρας μ’ έγραψε σ’ ένα ελληνικό Δημοτικό Σχολείο της Σμύρνης. Θυμάμαι χαρακτηριστικά ότι ο δάσκαλος είπε στον πατέρα μου: «Δεν μπορώ να βάλω την κόρη ενός Καραθεοδωρή στην Α΄τάξη. Θα τη βάλω στη Β΄» Έτσι λοιπόν πήδηξα, ελέω Καραθεοδωρή, μια τάξη. Θυμάμαι τις βόλτες που κάναμε η μητέρα μου, ο αδελφός μου κι εγώ στην ωραία προκυμαία της Σμύρνης. Εντύπωση μου έκανε ο σεβασμός και η αγάπη που έδειχνε ο κόσμος στη μητέρα και στον πατέρα μου. Μια μέρα ο πατέρας μας είπε θορυβημένος ότι θα πηγαίναμε στη Σάμο για… εκδρομή και ότι θα μέναμε σ’ ένα σπίτι που είχε νοικιάσει. Έτσι κι έγινε. Μετά τρεις ημέρες έπεσε στα χέρια των Τούρκων η Σμύρνη. Ο πατέρας μου έφυγε από τους τελευταίους…

Ο Κωνσταντίνος Καραθεοδωρή ήταν ένας ευσεβής χριστιανός. Κάθε Κυριακή πηγαίναμε στην εκκλησία, στον ελληνορθόδοξο ναό του Αγίου Γεωργίου του Μονάχου. Μετά τη θεία λειτουργία ένας αρχιμανδρίτης έκανε κατήχηση στα μικρά παιδιά, μεταξύ των οποίων σ’ εμένα και στον αδελφό μου. Ο πατέρας μου ήταν Έλληνας. Αγαπούσε την πατρίδα. Και λέγοντας πατρίδα εννοώ τη Μεγάλη Ελλάδα όπως την είχε φανταστεί το γένος Καραθεοδωρή. Στο σπίτι μιλούσαμε μόνο ελληνικά. Ο πατέρας μας μιλούσε μ’ ενθουσιασμό για την Αρχαία Ελλάδα. Αισθανόταν υπερήφανος που ήταν Έλληνας.

Μια καλοκαιρινή ημέρα του 1932 καθόμασταν στη βεράντα του σπιτιού μας στο Μόναχο, όταν ήρθε μια τσαλακωμένη επιστολή από το υπουργείο Παιδείας της Ελλάδας. Η επιστολή αυτή, την οποία υπέγραφε  ένας διοικητικός υπάλληλος, πληροφορούσε τον πατέρα μου ότι από 26-7-1932 παύεται από τη θέση του κυβερνητικού επιτρόπου των Πανεπιστημίων Αθηνών και Θεσσαλονίκης. Θυμάμαι ότι ο διορισμός του στη θέση αυτή είχε την υπογραφή του Ελευθερίου Βενιζέλου. Η απόλυσή του από την κυβέρνηση του Αλεξάνδρου Παπαναστασίου είχε την υπογραφή ενός γραμματέως γ΄. Ο πατέρας στενοχωρήθηκε πολύ, γιατί αφιλοκερδώς βοηθούσε πάντα το ελληνικό κράτος. Τρεις φορές του έγινε πρόταση από πρωτοκλασάτα Πανεπιστήμια των ΗΠΑ για να διδάξει σε αυτά. Θυμάμαι ότι πάντα έλεγε στη μητέρα: «Δεν θέλω να πάρουν τα παιδιά αμερικάνικη αγωγή».

αποσπάσματα από κείμενο της  ΔΕΣΠΟΙΝΑΣ ΡΟΔΟΠΟΥΛΟΥ ΚΑΡΑΘΕΟΔΩΡΗ που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό ΙΣΤΟΡΙΚΑ (εφ. ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ 13/11/2003)

 

«Ήταν αμίλητος και δακρυσμένος»

Η Δ. Τραυλού περιγράφει την αναγκαστική αναχώρηση του Κωνσταντίνου Καραθεοδωρή από τη Σμύρνη: Όπως διηγήθηκε ο σχεδιαστής του Πανεπιστημίου Σμύρνης Δημήτρης Δεργαλής στο δημοσιογράφο Θεοδόσιο Δανιηλίδη, στις 23 Αυγούστου 1922 ο Καραθεοδωρή συγκέντρωσε το προσωπικό του Πανεπιστημίου και με τρεμάμενη φωνή είπε: «Φίλοι μου, οι Τούρκοι ένοπλοι έφτασαν προ των πυλών. Δυστυχώς το όραμα της Μεγάλης Ελλάδος για μια ακόμα φορά δύει. Πρέπει όλοι να εγκαταλείψετε το συντομότερο τη Σμύρνη. Έχω έτοιμες συστατικές επιστολές για καθένα από εσάς και λίγα χρήματα από το ταμείο του Πανεπιστημίου. Καλή τύχη και καλή αντάμωση». Ο Καραθεοδωρή ήταν ο τελευταίος που κλείδωσε την κεντρική πόρτα του κτιρίου του Πανεπιστημίου της Σμύρνης. Οι λυγμοί του συνόδευσαν το γύρισμα στην κλειδαριά του μεγάλου κλειδιού της πόρτας. Το κλειδί αυτό το παρέδωσε αργότερα συμβολικά στον Νικόλαο Πλαστήρα. Ο ίδιος ο Θ. Δανιηλίδης γράφει στο προσωπικό του ημερολόγιο: «Ήμουν έτοιμος να αποπλεύσω με μια κατάμεστη βάρκα, όταν είδα στην προκυμαία τον καθηγητή. Του έκανα νόημα να έρθει, αλλά αυτός προσπαθούσε να παρηγορήσει μια γριούλα. Σχεδόν σηκωτό τον πήγα στη βάρκα. Μέχρι να φτάσουμε στο «Νάξος» είχε στραμμένη την κεφαλή του προς τη μεριά της Σμύρνης που καιγόταν. Ήταν αμίλητος και δακρυσμένος…»

απόσπασμα από άρθρο της ΔΕΣΠΟΙΝΑΣ ΤΡΑΥΛΟΥ στο περιοδικό ΙΣΤΟΡΙΚΑ (εφ. ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ 13/11/2003) 

 

«Το Θεώρημα Καραθεοδωρή»

Ο καθηγητής του Ε.Μ.Π. και ακαδημαϊκός Φίλων Βασιλείου διηγούνταν το εξής ανέκδοτο: Τον Ιούλιο του 1935 ο Κωνσταντίνος Καραθεοδωρή έδινε μια διάλεξη κατά την πορεία της οποίας έπρεπε να κάνει μνεία του θεωρήματος Καραθεοδωρή. Η μετριοφροσύνη του, όμως, δεν του επέτρεπε να πει: «σύμφωνα με το θεώρημα που φέρει το όνομά μου» ή «σύμφωνα με το θεώρημα Καραθεοδωρή». Αφού, λοιπόν, σκέφθηκε λίγο, είπε: «σύμφωνα με το θεώρημα που έχω την τιμή να φέρω το όνομά του…».

άρθρο του ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ, καθηγητή του Πανεπιστημίου του Μέμφις ΗΠΑ, από τα «ΙΣΤΟΡΙΚΑ» της «ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑΣ» 13/11/2003

 

Κωνσταντίνος Καραθεοδωρή (1873-1950)

 

Αρχική σελίδα