Γεώργιος Ιακωβίδης «Τα πρώτα βήματα» Πινακοθήκη Ε. Αβέρωφ
Ήμουνα μικρός όταν άκουσα τον πατέρα μου να λέει χαριτολογώντας πως αν ήταν να ναυαγήσει σε ένα ερημονήσι, θα ήθελε να έχει μαζί του τα άπαντα του Παπαδιαμάντη και τα ποιήματα του Καβάφη.
Αλλά το πλείστον κακόν οφείλεται αναντιρρήτως εις την ανικανότητα της ελληνικής διοικήσεως. Θα έλεγε τις, ότι η χώρα αύτη ηλευθερώθη επίτηδες, διά να αποδειχθή, ότι δεν ήτο ικανή προς αυτοδιοίκησιν.
Α. ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗΣ «ΒΑΡΔΙΑΝΟΣ ΣΤΑ ΣΠΟΡΚΙΑ»
Στο παραπάνω απόσπασμα ο Παπαδιαμάντης μιλάει για την επιδημία χολέρας του 1865…
Υπάρχει, νομίζω, απόφθεγμά τι καθ’ ο ο όχλος έχει δύο ώτα, διά να εισέρχωνται αι νουθεσίαι διά του ενός και να εξέρχωνται διά του άλλου.
Α. ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗΣ «ΒΑΡΔΙΑΝΟΣ ΣΤΑ ΣΠΟΡΚΙΑ»
Νίκος Εγγονόπουλος “Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης”
Η γενεαλογία της πολιτικής είναι συνεχής και γνησία κατά τους προγόνους. Η αργία εγέννησε την πενίαν. Η πενία έτεκε την πείναν. Η πείνα παρήγαγεν την όρεξιν. Η όρεξις εγέννησε την αυθαιρεσίαν. Η αυθαιρεσία εγέννησε την ληστείαν. Η ληστεία εγέννησεν την πολιτικήν.
Α. ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗΣ «ΟΙ ΕΜΠΟΡΟΙ ΤΩΝ ΕΘΝΩΝ»
Για ν’ αποκτήση κανείς γρόσια, άλλος τρόπος δεν είναι, πρέπη νάχει μεγάλη τύχη, να εύρη στραβόν κόσμο, και να είναι αυτός μ’ ένα μάτι, δεν του χρειάζονται δύο. Πρέπει να φάη σπίτια, να καταπιή χωράφια, να βουλιάξη καράβια, με τριανταέξ τα εκατό θαλασσοδάνεια, το διάφορο κεφάλι.
Α. ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗΣ «ΤΑ ΒΕΝΕΤΙΚΑ»
Ο Θεός, όστις έκαμε τας αράχνας διά να συλλαμβάνουν τας μυίας, παρεχώρησε να υπάρχουν οι τοκογλύφοι, διά να τιμωρούνται οι μέθυσοι και οι οκνηροί.
Α. ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗΣ «Ο ΠΕΝΤΑΡΦΑΝΟΣ»
-Και τα κουνούπια πώς να ηύραν τρόπον κι εσώθησαν εις την Κιβωτόν; Κι η μύγα; και τα μυιγαράκια; κι οι μουσίτσες;
-Και τα μικρόβια;
(…)
-Κι ο ψύλλος, τάχα, πού να ετρύπωσε, και κατώρθωσε να γλυτώση; είπεν η δασκάλα.
-Δεν αμφιβάλλω, ότι στην κάλτσα της Νώενας θα εχώθη, απήντησεν η μεγαλόσωμος.
Όλοι εκάγχασαν.
-Μα η ψείρα;
-Ω, η ψείρα; χωρίς άλλο θα εκόλλησε στη γενειάδα του Νώε.
Α. ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗΣ «Η ΚΑΛΤΣΑ ΤΗΣ ΝΩΕΝΑΣ»
Μιχαήλ Οικονόμου (1888-1933) “Το σπίτι που ονειρεύεται”
Πινακοθήκη Ε. Αβέρωφ
Η παρακάτω συνομιλία του Παπαδιαμάντη με τον Π. Νιρβάνα έγινε τον καιρό που ο Παπαδιαμάντης δούλευε μέχρι αργά το βράδυ ως μεταφραστής στην εφημερίδα Ακρόπολη:
-Για πού τόσο βιαστικός; τον ρώτησε.
-Άφησέ με, του απάντησε ο Παπαδιαμάντης. Τρέχω να προφτάσω τον ήλιο. Έχω ένα μήνα να τον δω και τρέχω να τον προφτάσω πριν βασιλέψει.
ΓΙΩΡΓΟΣ ΒΑΛΕΤΑΣ βιογραφικό του Παπαδιαμάντη από το βιβλίο «ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗ ΑΠΑΝΤΑ» Εκδόσεις ΓΙΟΒΑΝΗ
Ο Π. Νιρβάνας, δούλεψε μαζί με τον Παπαδιαμάντη στο «ΑΣΤΥ» την περίοδο 1899-1902:
Μου μένει εντυπωμένη η πρώτη φορά, που είχε έρθει ν’ αναλάβει υπηρεσία στο γραφείο. Ο κ. Κακλαμάνος, αφού του μίλησε για τη δουλειά, που είχε να κάνει, έφτασε με κάποια επιφύλαξη και στο ζήτημα του μισθού. -Ο μισθός σας θα είναι εκατόν πενήντα δραχμές… του είπε. Ο Παπαδιαμάντης κοντοστάθηκε, σα να έκανε κάποιους υπολογισμούς με το νου του. -Μήπως είναι λίγα του είπε δειλά ο κ. Κακλαμάνος, έτοιμος ν’ αυξήσει το ποσό, που είχε προτείνει. Τότε άκουσα απ’ τα χείλη του Παπαδιαμάντη τη μοναδικότερη απάντηση που θα μπορούσε να δώσει άνθρωπος σε τέτοια στιγμή. -Πολλές είναι 150… είπε. Με φτάνουνε 100… Και έφυγε βιαστικός και ντροπαλός, χωρίς να προσθέσει λέξη.
ΓΙΩΡΓΟΣ ΒΑΛΕΤΑΣ βιογραφικό του Παπαδιαμάντη από το βιβλίο «ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗ ΑΠΑΝΤΑ» Εκδόσεις ΓΙΟΒΑΝΗ
Πάνος Βαλσαμάκης (1900-1986) ”Ψάρια” Τελλόγλειο Ίδρυμα
λογομνήμων... 