Η σημερινή ανάρτηση περιλαμβάνει ένα απόσπασμα από το βιβλίο του Τζον Στάινμπεκ «Ήταν μια φορά ένας πόλεμος», εκδόσεις ΑΓΚΥΡΑΣ. Το απόσπασμα αναφέρεται στο τραγούδι «Λιλί Μαρλέν» που έγινε παγκόσμια επιτυχία στα χρόνια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.
Λ ο ν δ ί ν ο, 1 2 Ι ο υ λ ί ο υ 1 9 4 3. Αυτή είναι η ιστορία ενός τραγουδιού. Το λένε «Λιλί Μαρλέν» και γράφτηκε στη Γερμανία το 1938 από το Νόρμπερτ Σουλτς και το Χανς Λέιτ. Στη συνέχεια προσπάθησαν να το βγάλουν σε δίσκους αλλά τους το απέρριψαν κάπου δυο ντουζίνες εταιρίες δίσκων. Τελικά το πήρε μια τραγουδίστρια, η Λάλα Άντερσον, μια Σουηδέζα, που το χρησιμοποίησε σαν το σουξέ της. Η Λάλα Άντερσον είχε μια βραχνή φωνή και ήταν ακριβώς ο τύπος της φωνής που χρειαζόταν για ένα τέτοιο τραγούδι.
Το «Λιλί Μαρλέν» είναι ένα πολύ απλό τραγούδι. Η πρώτη του στροφή λέει: «Κάτω από τα φανάρια, κοντά στην πλατεία των στρατώνων, συναντούσα τη Μαρλέν και ήταν νέα και καλή». Τόσο απλό ήταν το τραγούδι. Συνέχιζε μιλώντας για τη Μαρλέν που στην αρχή της άρεσαν τα σειρήτια και μετά τα γαλόνια. Η Μαρλέν γνώριζε όλο και περισσότερους άντρες ώσπου, τελικά, γνώρισε έναν ταξίαρχο, που ήταν αυτό ακριβώς που ζητούσε τόσον καιρό. Έχουμε κι εμείς ένα τραγούδι με τον ίδιο σχεδόν σκωπτικό κυνισμό.
Η Lale Andersen τραγουδάει τη «Λιλί Μαρλέν»
Τελικά η Λάλα γύρισε ένα δίσκο μ’ αυτό το τραγούδι, αλλά κι αυτός δε σημείωσε επιτυχία. Μια νύχτα, όμως, ο γερμανικός ραδιοσταθμός του Βελιγραδίου, που έκανε προγράμματα για το Άφρικα Κορπς του Ρόμμελ, ανακάλυψε πως, εξαιτίας ενός μικρού βομβαρδισμού, δεν του είχαν απομείνει πολλοί δίσκοι, αλλά ανάμεσα στους ελάχιστους ανέπαφους δίσκους ήταν και το τραγούδι «Λιλί Μαρλέν». Το μετέδωσαν στην Αφρική κι από το άλλο πρωί το σιγοσφύριζε όλο το Άφρικα Κορπς κι άρχισαν να καταφθάνουν γράμματα στρατιωτών που απαιτούσαν να μεταδοθεί και πάλι.
Η ιστορία της δημοτικότητάς του στην Αφρική μεταδόθηκε αμέσως στο Βερολίνο και η κυρία Γκαίρινγκ, που άλλοτε ήταν τραγουδίστρια της όπερας, τραγούδησε το τραγούδι της άστατης «Λιλί Μαρλέν» σε μια διαλεχτή ομάδα Ναζί, αν βέβαια υπήρχε τέτοιο πράγμα. Το τραγούδι έγινε αμέσως δημοφιλές και μεταδινόταν συνεχώς από το γερμανικό ραδιόφωνο, ώσπου ο ίδιος ο Γκαίρινγκ το σιχάθηκε, και λέγεται πως μια και η αστάθεια είναι ένα θέμα καθόλου ευχάριστο για τ’ αυτιά ορισμένων υψηλά ισταμένων Ναζιστών, επικράτησε η άποψη να δολοφονηθεί αθόρυβα το τραγούδι. Μα στο μεταξύ το «Λιλί Μαρλέν» είχε ξεφύγει από κάθε έλεγχο. Η Λάλα Άντερσον ήταν πια πασίγνωστη σαν «Η αγαπημένη των στρατιωτών». Τη φωτογραφία της την καρφίτσωναν στους θαλάμους τους. Η βραχνή φωνή της ακουγόταν από φορητα γραμμόφωνα.
Λάλε Άντερσεν (1905-1972)
η φωτογραφία είναι από το: tovima.gr
Μέχρις εδώ το «Λιλί Μαρλέν» ήταν ένα αποκλειστικά γερμανικό πρόβλημα, αλλά ήδη η Όγδοη Βρετανική Στρατιά άρχισε να πιάνει αιχμαλώτους κι ανάμεσα στα λάφυρα ήταν και το «Λιλί Μαρλέν». Και το τραγούδι διαδόθηκε σ’ ολόκληρη την Όγδοη Στρατιά. Οι Αυστραλοί το σιγοσφύριζαν και του πρόσθεταν καινούργιες λέξεις. Οι ανώτεροι αδρανούσαν, προσπαθώντας να καταλήξουν σε μια γνώμη αν θα ήταν σωστό να επιτρέψουν σ’ ένα γερμανικό τραγούδι για μια κοπέλα που δεν ήταν εξαιρετικά ηθική να γίνει το αγαπημένο τραγούδι του Βρετανικού Στρατού, γιατί στο μεταξύ το τραγούδι είχε διεισδύσει και στην Πρώτη Στρατιά και οι Αμερικανοί είχαν αρχίσει να πειραματίζονται πάνω του με φυσαρμόνικες και του πρόσθεταν κι ένα ρεφραίν. Δε θα έκανε καθόλου καλό στους ανωτέρους αν είχαν στραφεί εναντίον του τραγουδιού.
Είχε ξεφύγει πια από τον έλεγχό τους. Η Όγδοη Στρατιά τα κατάφερνε μια χαρά στο πεδίο της μάχης κι έτσι αποφασίστηκε να θεωρηθεί η «Λιλί Μαρλέν» αιχμάλωτος πολέμου, πράγμα που οπωσδήποτε θα συνέβαινε άσχετα με το ποια στάση θα τηρούσαν οι ανώτεροι. Τώρα η «Λιλί Μαρλέν» έχει διεισδύσει στις αμερικανικές δυνάμεις στην Αφρική. Το Γραφείο Πολεμικών Πληροφοριών ανέλαβε το θέμα κι αποφάσισε να διατηρήσει τη μελωδία, αλλά να προσθέσει νέα λόγια εναντίον των Γερμανών. Το αν θα πετύχει ή όχι αυτό το σχέδιο είναι κάτι που θα μας το δείξει το μέλλον. Η «Λιλί Μαρλέν» είναι διεθνής πια. Είναι σίγουρο πως κάποια στιγμή θα προβάλλει και στους τοίχους των θαλάμων – νεά, ξανθιά και αμετακίνητα ουδέτερη.
Η Vera Lynn τραγουδάει την αγγλική εκδοχή της «Λιλί Μαρλέν»
(Πάντως το musicheaven.gr, γράφει πως η πρώτη αγγλόφωνη τραγουδίστρια που το ερμήνευσε ήταν η Anne Shelton)
(…)
Η «Λιλί» είναι αθάνατη. Ο απλός πόθος της να συναντήσει έναν ταξίαρχο κάθε άλλο παρά γερμανικό πρότυπο είναι. Η πολιτική μπορεί να περιορίζεται και να εθνικοποιείται, αλλά τα τραγούδια έχουν τον τρόπο τους να πηδάνε σύνορα.
Και θάταν αστείο αν, μετά από τόσες φανφάρες και ζητωκραυγές, τόσες παρελάσεις και διδασκαλίες, το «Λιλί Μαρλέν» αποδειχτεί η μόνη συνεισφορά των Ναζί στον κόσμο.
ΤΖΟΝ ΣΤΑΪΝΜΠΕΚ «ΗΤΑΝ ΜΙΑ ΦΟΡΑ ΕΝΑΣ ΠΟΛΕΜΟΣ»
Εκδόσεις ΑΓΚΥΡΑΣ, Μετάφραση: Ειρ. Μπαρτζινοπούλου
Η Lale Andersen τραγουδάει τη «Λιλί Μαρλέν» το 1968 σε τηλεοπτικό πρόγραμμα
Louder, please!
(…) Οι γερμανοί στρατιώτες ανέβαζαν τον ήχο των ραδιοφώνων τους στη διαπασών και αυτός έφτανε έτσι και στο αντίπαλο στρατόπεδο. «Louder, please!» (πιο δυνατά, παρακαλώ!) τους φώναζαν οι άγγλοι στρατιώτες. Και οι γερμανοί τους έκαναν το χατίρι επειδή το θεωρούσαν νίκη της πολιτιστικής τους προπαγάνδας.
Με τον καιρό άρχισαν να τραγουδούν όλοι μαζί. «Οι Εγγλέζοι ήταν εντελώς φάλτσοι» παραπονιόταν γερμανός στρατιώτης. Το απροσδόκητο αποτέλεσμα ήταν πάντως ότι για λίγα λεπτά -όσο διαρκούσε το τραγούδι- τα όπλα σιγούσαν. «Ήταν η πιο μελωδική ανακωχή που έγινε ποτέ» λέει ιστορικός του πολέμου.
Γ. ΓΑΛΙΑΝΟΣ: Λάφυρο πολέμου κήρυξαν οι Βρετανοί το «Λιλί Μαρλέν»
εφημερίδα ΤΟ ΒΗΜΑ 20/4/2010
λογομνήμων... 