Σαπφώ Αλκαίου (1877-1951)
Ηθοποιός του θεάτρου που έκανε καριέρα σε ρόλους «καρατερίστα». Κόρη της ήταν η γνωστή ηθοποιός Μαρία Αλκαίου.
Ο Σπύρος Μελάς γράφει για την Σαπφώ Αλκαίου:
Δεν κουραζότανε ποτέ να παίζει. Τόσο της άρεσε ώστε, όταν κάποτε δεν ακολούθησε την Κυβέλη σε μια καλλιτεχνική περιοδεία, για λόγους που μονάχα αυτή ήξερε, πήγε κι έκανε την «καρατερίστα» σ’ ένα θίασο οπερέτας στο «Πανελλήνιο». Τυχαία μπήκα ένα βράδυ και την είδα, λυπήθηκα και νόμισα πως θα λυπότανε κι αυτή. Ανέβηκα στα παρασκήνια να την παρηγορήσω. Με κοίταξε μ’ απορία:
-Άκου να σου πω, αποκρίθηκε, μ’ αρέσει τόσο να παίζω, αδιάφορο πού, αδιάφορο τι, που όταν ψοφήσω, με θάψουν και λιώσω να πας στο νεκροταφείο να ζητήσεις τα κόκαλά μου, να πάρεις το κρανίο και να το πας στο φροντιστή κανενός δραματικού θεάτρου να το βγάζουν στον «Άμλετ» για το κρανίο του Γιόριγκ, στη σκηνή των «νεκροθάφτηδων».
ΣΠΥΡΟΣ ΜΕΛΑΣ «ΠΕΝΗΝΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΘΕΑΤΡΟ»
Εκδόσεις Γ. ΦΕΞΗ
Ο Λόρενς Ολίβιε ως Άμλετ κρατώντας το κρανίο του γελωτοποιού Γιόρικ.
(από την ταινία «Άμλετ» του 1948)
Όταν η Σαπφώ Αλκαίου έλεγε στον Μελά για το κρανίο του Γιόρικ μάλλον είχε υπόψη της τη συγκινητική ιστορία του υποβολέα Γιάννη Σπυρόπουλου.
Στο παλιό θέατρό μας, ένας υποβολέας, περιζήτητος από θιάσους και με το όνομα Γιάννης Σπυρόπουλος, είχε την φιλοδοξία να γίνει ηθοποιός, ειδικά δε να παίξει Αμλετ. Ηξερε τον ρόλο απ’ έξω, έπαιρνε υποσχέσεις αλλά ποτέ τον ρόλο. Τελικά έφυγε μετανάστης και πέθανε στα ξένα.
Οταν ο Δημήτρης Κοτοπούλης (πατέρας της Μαρίκας) βρέθηκε στην Αλεξάνδρεια με τον θίασό του, ανεβάζοντας Αμλετ, διαπίστωσε ότι το κρανίο δεν ήταν στις αποσκευές. Πήγε, λοιπόν, στο τοπικό νεκροταφείο και αναζήτησε ένα κρανίο. Στην ερώτηση του νεκροθάφτη αν είναι γιατρός, απάντησε «οχι, ηθοποιός» «Τότε», τούπε, «πάρε αυτό, συντεχνίτης σου ήτανε». Ο σταυρός από το μνήμα της εκταφής έγραφε Ιωάννης Σπυρόπουλος.
Και ο Κοτοπούλης¨»φρίττων και ανατριχιάζων» το βράδυ εκείνο σήκωσε το κρανίο στην παράσταση. Και ήταν άγνωστο για ποιον ήταν το χειροκρότημα εκείνο το βράδυ. Για αυτόν ή για τον Σπυρόπουλο, που επί τέλους έπαιζε Αμλετ;
από το http://theopeppasblog.pblogs.gr/2007/04/me-aformh-ton-amlet-mia-istoria.html#comments
Η ιστορία είναι πραγματική, η πηγή της είναι το Μέγα Εγκυκλοπαιδικό Ημερολόγιο (1934) του Ν. Ι. Λάσκαρη, την αναφέρει και ο Κ. Γεωργουσόπουλος σε άρθρο του στα ΝΕΑ, μόνο που δεν αναφέρει τον Κοτοπούλη ως τον ηθοποιό που έπαιζε Άμλετ με πραγματικό κρανίο, αλλά τον Ταβουλάρη. Το δε κρανίο του άσημου υποβολέα υπάρχει ακόμα και εκτίθεται μάλιστα στο Θεατρικό Μουσείο!
Με την καλή μου φίλη Σοφία είχαμε κανονίσει να πάμε να δούμε τον Αιμίλιο Βεάκη στην παράσταση του «Βασιλιά Λιρ». Δεν τα καταφέραμε όμως -υπήρξε κάποιο προβληματάκι με την ημερομηνία της γέννησής μας- έτσι αφιερώνω σήμερα στη Σοφία, ένα βίντεο με έναν άλλο σπουδαίο σαιξπηρικό ηθοποιό, τον Κένεθ Μπράνα, από την κινηματογραφική ταινία «Άμλετ». Το στιγμιότυπο περιλαμβάνει την περίφημη σκηνή που ο Άμλετ κρατάει στα χέρια του το κρανίο του Γιόρικ.
(0΄και 50΄΄) Α΄ΚΩΜΙΚΟΣ:…Τούτο το καύκαλο, που λες, ήτανε το καύκαλο του Γιόρικ, του κωμικού του βασιλιά. ΑΜΛΕΤ: Αυτό; Α΄ ΚΩΜΙΚΟΣ: Αυτό, μάλιστα. ΑΜΛΕΤ: Αλίμονο, καημένε Γιόρικ! Τον γνώρισα, Οράτιε τι απέραντη εξυπνάδα που ‘χε, τι έξοχη φαντασία· χίλιες φορές μ’ είχε σηκώσει στην πλάτη του· και τώρα τι φρίκη που με πιάνει να τον φαντάζομαι! Αναγουλιάζω! Εδώ κρεμόντουσαν εκείνα τα χείλη που τα φίλησα κι εγώ δεν ξέρω πόσες φορές. Πού ‘ναι τώρα τα τσαλίμια σου; τα χοροπηδήματά σου; τα τραγούδια σου; οι αστραψιές του κεφιού σου, που κάθε τόσο τρικύμιζαν το τραπέζι; Ούτε ένα αστείο τώρα για να κοροϊδέψεις το ίδιο σου το σκυλοδόντιασμα; Σου ‘πεσαν τα μάγουλα ολότελα; Πήγαινε τώρα στην κάμαρα της αρχόντισσας και πες της πως, κι αν βάλει το φκιασίδι ένα δάχτυλο, τέτοιο θα καταντήσει το μούτρο της κάμε την να γελάσει με’ αυτό. Για πες μου ένα πράμα, Οράτιε. ΟΡΑΤΙΟΣ: Τι, κύριε μου; ΑΜΛΕΤ: Φαντάζεσαι ο Μεγαλέξανδρος μες στη γη να φαινόταν έτσι; ΟΡΑΤΙΟΣ: Έτσι, απαράλλαχτα. ΑΜΛΕΤ: Και να μύριζε έτσι; Πουφ! ΟΡΑΤΙΟΣ: Το ίδιο, αφέντη μου. ΑΜΛΕΤ: Σε τι χυδαία χρήση ξαναγυρίζουμε, Οράτιε! Γιατί τάχα με τη φαντασία να μην παρακολουθήσουμε την αγνή σκόνη του Μεγαλέξανδρου, ώσπου να τη βρούμε βούλωμα τρύπας σε μια τάπα; ΟΡΑΤΙΟΣ: Τόσο ψιλολόγημα είναι υπερβολή. ΑΜΛΕΤ: Καθόλου, μα την αλήθεια, ούτε γιώτα αλλά φτάνει κανείς ως εκεί με οδηγό του την κοινή λογική και την πιθανότητα ορίστε: ο Μεγαλέξανδρος πεθαίνει· ο Μεγαλέξανδρος θάβεται· ο Μεγαλέξανδρος ξαναγίνεται σκόνη· η σκόνη είναι χώμα· από το χώμα κάνουμε λάσπη· και γιατί μ’ αυτή τη λάσπη, όπου αυτός εκατάντησε, να μη βουλώσουν ένα κρασοβάρελο;
Ο Μέγας Καίσαρ πέθανε και γινωμένος σκόνη,
μπορεί στον τοίχο για το κρύο μια τρύπα να βουλώνει
ωιμέ, το χώμα που ‘κανεν όλη τη γη να τρέμει,
πώς κλείνει μια χαραματιά να μη φυσούν οι άνεμοι!
ΟΥΙΛΙΑΜ ΣΑΙΞΠΗΡ «ΑΜΛΕΤ»
Μετάφραση: ΒΑΣΙΛΗ ΡΩΤΑ
Εκδόσεις ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ
Τη σκηνή με το κρανίο του Γιόρικ μπορείτε να την δείτε με τον Λόρενς Ολίβιε ως Άμλετ εδώ και με τον Ρίτσαρντ Μπάρτον εδώ. Η δική μου επιλογή πάντως (προσωπική άποψη και συζητήσιμη) είναι ο Κένεθ Μπράνα.
λογομνήμων... 