διαβάζοντας Μαρκ Τουέιν

Πριν από ένα μήνα περίπου, στις 30 Νοεμβρίου, η μηχανή αναζήτησης της Google είχε την παρακάτω εικόνα:

Ήταν ο φόρος τιμής της Google στην επέτειο των 176 χρόνων από τη γέννηση του μεγάλου Αμερικανού συγγραφέα Μαρκ Τουέιν. Η εικόνα παρουσιάζει μια πανέξυπνη σκηνή από το βιβλίο του Μαρκ Τουέιν «Τομ Σόγερ», που έτυχε να διαβάζω τώρα στην κόρη μου.

Για τιμωρία, εκείνο το ηλιόλουστο απόγευμα του Σαββάτου, ο Τομ έπρεπε να ασπρίσει το φράχτη, ο οποίος είχε μήκος περίπου τριάντα μέτρα. Και το χειρότερο απ’ όλα ήταν πως ήταν μία από εκείνες τις ζεστές καλοκαιρινές μέρες που όλοι οι άλλοι έπαιζαν μπάλα ή είχαν πάει για κολύμπι. Ο Τομ ξεπρόβαλε στο πεζοδρόμιο με μια βούρτσα με μακρύ κοντάρι και έναν κουβά με λευκή μπογιά.
(…) Ο Τομ σκέφτηκε για λίγο… Τότε είχε μια ξαφνική έμπνευση!
Αμέσως άρπαξε τη βούρτσα και άρχισε να απλώνει την μπογιά αργά και ήρεμα πάνω στο φράχτη. Μέσα σε λίγα μόνο λεπτά, εμφανίστηκε ο Μπεν Ρότζερς, που ήρθε και στάθηκε δίπλα του τρώγοντας ένα μεγάλο ζουμερό κόκκινο μήλο. Στο αντίκρισμα αυτής της λιχουδιάς, άρχισαν να τρέχουν τα σάλια του Τομ. Ωστόσο, προσποιήθηκε πως δεν είδε ούτε άκουσε τον Μπεν και συνέχισε να βάφει προσηλωμένος στη δουλειά του.
«Ε, Τομ, τι κάνεις εκεί πέρα;» φώναξε ο Μπεν. «Είναι μεγάλη ατυχία που πρέπει να δουλέψεις μια τόσο όμορφη μέρα. Πάω στο ποτάμι για κολύμπι. Τι κρίμα που δεν μπορείς να έρθεις κι εσύ!»
Ο Τομ κοίταξε τον Μπεν για μια στιγμή και έπειτα είπε:
«Ποια δουλειά; Τι ονομάζεις δουλειά;»
«Μα, αυτό που κάνεις τώρα δεν είναι δουλειά;» ρώτησε ο Μπεν δείχνοντας το φράχτη.
«Και ναι, και όχι» απάντησε ο Τομ. «Ξέρω ότι αυτό που κάνω δε με ενοχλεί καθόλου».
«Έλα τώρα, Τομ, μη μου πεις ότι σου αρέσει κιόλας αυτή η δουλειά!»
«Αν μου αρέσει; Και γιατί να μη μου αρέσει; Μήπως ένα αγόρι έχει κάθε μέρα την ευκαιρία να ασπρίσει κάποιο φράχτη;»
Ο Μπεν δεν το είχε σκεφτεί απ’ αυτή την άποψη. Σταμάτησε να δαγκώνει το μήλο του και άρχισε να παρακολουθεί τον Τομ. Ίσως υπάρχει κάτι ενδιαφέρον στο βάψιμο ενός φράχτη, σκέφτηκε.
«Ε, Τομ, άφησέ με να ασπρίσω κι εγώ λίγο», είπε ο Μπεν.
«Όχι, όχι, δεν μπορώ!» απάντησε ο Τομ. «Η θεία Πόλι εμπιστεύτηκε το άσπρισμα του φράχτη σε μένα, επομένως δεν μπορώ να αφήσω κάποιον άλλο να αναλάβει αυτή τη σοβαρή δουλειά».

Το βιβλίο «Οι περιπέτειες του Τομ Σόγερ», των εκδόσεων ΜΟΝΤΕΡΝΟΙ ΚΑΙΡΟΙ, ανήκει στη σειρά ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟΙ ΘΗΣΑΥΡΟΙ, μια εξαιρετική σειρά βιβλίων (από συγγραφείς όπως Ντίκενς, Δουμάς, Βερν κ.ά.) που είναι κατάλληλα για παιδιά και περιέχουν πλούσια εικονόγράφηση. Προσοχή όμως: Ο «Τομ Σόγερ» περιέχει μια σκηνή στυγερής δολοφονίας που κάνει το βιβλίο ακατάλληλο για παιδιά μικρής ηλικίας.

Ο Μπεν όμως συνέχισε να ικετεύει τον Τομ να του επιτρέψει να ασπρίσει εκείνος το φράχτη, έστω για λίγο. Ο Τομ εξακολουθούσε να αρνείται, μέχρι τη στιγμή που ο Μπεν πρότεινε να του δώσει το ζουμερό, κόκκινο μήλο του. Ήταν αυτό που περίμενε να ακούσει ο Τομ τόση ώρα. Έτσι, ο Τομ κάθισε στη σκιά να απολαύσει το μήλο του, παρακολουθώντας τον Μπεν που κουνούσε τη βούρτσα πέρα δώθε ιδροκοπώντας.
Ήταν μια καταπληκτική ιδέα· καθώς κάθε τόσο έρχονταν κι άλλα παιδιά, ο Τομ διαπραγματευόταν με το καθένα χωριστά το άσπρισμα του φράχτη, με αντάλλαγμα κάποιο προσωπικό κέρδος.
Προτού τελειώσει το απόγευμα, το άσπρισμα του φράχτη είχε ολοκληρωθεί και ο Τομ ήταν περήφανος για το μικρό θησαυρό που είχε συγκεντρώσει από τα παιδιά.

ΜΑΡΚ ΤΟΥΕΪΝ «ΟΙ ΠΕΡΙΠΕΤΕΙΕΣ ΤΟΥ ΤΟΜ ΣΟΓΕΡ»
Εκδόσεις ΜΟΝΤΕΡΝΟΙ ΚΑΙΡΟΙ
Μετάφραση: Κωνσταντίνα Καρύδη

Ο Μαρκ Τουέιν ήταν μια πολύ ενδιαφέρουσα προσωπικότητα. Στο διαδίκτυο υπάρχουν αρκετές πληροφορίες για τη ζωή του:

1. Στα νιάτα του δούλεψε τιμονιέρης σε ποταμόπλοιο. Λέγεται πως πήρε το ψευδώνυμό του, Μαρκ Τουέιν, από το παράγγελμα: «mark twain», που είναι μια προειδοποίηση προς τους πλοηγούς ότι πλησιάζουν σε επικίνδυνα αβαθή νερά (δυο οργιές βάθος είναι το όριο ασφαλούς πλεύσης για τα ποταμόπλοια).

2. Σε πολλά κείμενά του καταφέρθηκε με πάθος εναντίον της δουλείας, της θρησκευτικής υποκρισίας, του ιμπεριαλιστικού πολέμου, ενώ στο κείμενό του «Ηνωμένες Πολιτείες του Λιντσαρίσματος» καυτηρίασε έντονα τον ρατσισμό.

3. Υπήρξε μανιώδης καπνιστής. Κάπνιζε περίπου 300 πούρα το μήνα!

4. Το χιούμορ του ήταν παροιμιώδες. Όταν κάποτε μια εφημερίδα έγραψε εκ παραδρομής πως πέθανε, απάντησε με τη φράση: «Μετά λύπης μου σας πληροφορώ πως οι φήμες περί του θανάτου μου είναι κάπως υπερβολικές».

από το http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_civ_2_09/05/2010_399983

5. Ο Μαρκ Τουέιν, στην αυτοβιογραφία του, καταγγέλει την αμερικάνικη στρατιωτική επέμβαση στην Κούβα και τις Φιλιπίνες -το Ιράκ και το Αφγανιστάν της εποχής του-, αποκαλεί τους Αμερικανούς φαντάρους «ένστολους δολοφόνους» που «σκοτώνουν εκατοντάδες ιθαγενείς σε ένα χαρούμενο πικνίκ στο οποίο κάθονται άνετα και πυροβολούν τους άοπλους αντιπάλους τους και γράφουν φανταστικά ηρωικά γράμματα στους δικούς τους στοιβάζοντας ντάνες ηρωισμών».
Επίσης κατηγορεί τον τρόπο με τον οποίο «σοφοί της Γουόλ Στριτ κατέστρεψαν τη φυσική γενναιοδωρία των Αμερικανών αντικαθιστώντας τη με εγωισμό και απληστία». Και καρφώνει τον γέρο Ροκφέλερ, «που ο κόσμος ξέρει πως έχει δισεκατομμύρια, αλλά πληρώνει φόρο μόνο για δυόμισι εκατομμύρια».

από το http://www.enet.gr/?i=news.el.article&id=191769

Κλείνουμε με τρία έξυπνα αποφθέγματα του Μαρκ Τουέιν για το κάπνισμα:

Αν το κάπνισμα δεν επιτρέπεται στον Παράδεισο, τότε δεν θα πάω.
Πάντα είχα σαν κανόνα να μην καπνίζω όταν κοιμάμαι και να μη σταματάω όταν είμαι ξύπνιος.
Είναι εύκολο να κόψεις το τσιγάρο. Το έχω κάνει εκατοντάδες φορές.

ΜΑΡΚ ΤΟΥΕΪΝ
από το http://kouinet.gr/

Το μικρό αφιέρωμα του blog στον Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη τελείωσε αλλά από την επόμενη ανάρτηση αρχίζει ένα νέο αφιέρωμα σε άλλους Έλληνες συγγραφείς του 19ου αιώνα.

τα απολύτως απαραίτητα!

Στη σημερινή ανάρτηση μπορείτε να διαβάσετε ένα κείμενο που δημοσιεύτηκε, την Παρασκευή 23/12/2011, στην εφημερίδα ΧΡΟΝΙΚΑ ΤΗΣ ΔΡΑΜΑΣ, στη στήλη «3 πουλάκια»: 

Το ένα πουλάκι:

Τα απολύτως απαραίτητα!

Τι σας θυμίζει αυτή η φράση;

Εμένα προσωπικά μου θυμίζει την αξέχαστη σκηνή που ο Λαλάκης (Βασίλης Λογοθετίδης) ετοιμάζεται να φύγει για ένα «επαγγελματικό» ταξίδι στη Θεσσαλονίκη, όπου, στο υποκατάστημα της εταιρείας, υπάρχουν «μεγάλες διαχειριστικές ανωμαλίες».

Όταν τον ρωτάει η Πόπη (Ίλια Λιβυκού) τι θα πάρει μαζί του και θέλει τη μεγάλη βαλίτσα, η απάντησή του είναι αποστομωτική:

«Τι θα πει τι θα πάρω; Τα απολύτως απαραίτητα θα πάρω, Πόπη μου. Τι θα πάρω; Το λαβομάνο θα πάρω μαζί μου;»

Βεβαίως, το τι ορίζει κανείς ως «απολύτως απαραίτητο» είναι σχετικό και… απολύτως υποκειμενικό.

Διότι ο Λαλάκης, για τρεις τέσσερις μέρες στη Θεσσαλονίκη, πήρε μαζί του εκτός από «καμιά καλτσούλα, κανένα μαντηλάκι…» ένα σκούρο κουστούμι, ένα σπορ, τις μεταξωτές του πιτζάμες και τις φανέλες τις αθλητικές, τις μεταξωτές, που είναι ασορτί με τα σωβρακάκια τα αθλητικά με το λαστιχάκι.

Γιατί όμως ξεκίνησα να σας τα λέω όλα αυτά;

Ξεκίνησα διότι άκουσα σε πολλά ρεπορτάζ από την εορταστική αγορά ένα παράπονο.

Ναι, παράπονο:

Οι καταναλωτές, λέει, φέτος θα ψωνίσουν τα… απολύτως απαραίτητα!

Και ρωτάω: Κακό είναι αυτό;

Δηλαδή είναι ωραίο πράγμα να βγαίνει κανείς στην αγορά και να αγοράζει ό,τι δει μπροστά του;

Αν κρίνω από το παράπονο που εξέφρασαν ρεπόρτερ και καταστηματάρχες, θα πρέπει να δεχτώ ότι τις προηγούμενες χρονιές αγοράζαμε όχι μόνο τα απαραίτητα αλλά και ένα σωρό περιττά πράγματα.

Το κακό ήταν ότι δεν τα αγοράζαμε με τα λεφτά που είχαμε στην τσέπη μας αλλά με εορτοδάνεια και κάρτες που τις υποχρεώναμε με αναλήψεις και αγορές που φανταζόμασταν ότι θα πληρωθούν εκ θαύματος.

Το άλλο πουλάκι:

Τώρα με πας σε άλλη ταινία.

Διότι ο Λογοθετίδης πάλι, στο «ένα βότσαλο στη Λίμνη», διαφωνεί με τη σύζυγό του περί του αναγκαίου και του περιττού.

Εκείνη φτάνει να υποστηρίξει πως το περιττό είναι εκείνο που ομορφαίνει τη ζωή, όπως ένας πίνακας ομορφαίνει τον τοίχο.

Ο Μανώλης υποστηρίζει ότι «αφού ομορφαίνει έναν τοίχο δεν είναι περιττό», για να συνειδητοποιήσει στο τέλος πως τα λεφτά που χάλασε στο γλέντι, στα λουλούδια και στα όργανα ήταν εκείνα που του έκαναν «άρχοντα».

Τι είναι, λοιπόν, απαραίτητο και τι περιττό;

Νομίζω πως το μέτρο το δώσαμε πριν, με το κατά πόσο ξοδεύουμε δικά μας χρήματα ή δανεικά.

Αν είναι δικά σου, τότε τίποτε δεν είναι περιττό και μάλιστα μπορείς να στολίσεις και τους τοίχους και το πάτωμα και ό,τι τραβάει η ψυχή σου.

Θα ήθελα όμως να βάλω και μία άλλη παράμετρο, αφού δεν μιλάμε γενικώς και αορίστως για κατανάλωση, αλλά για τη συμπεριφορά μας ως καταναλωτών τις μέρες των Χριστουγέννων.

Αν το δούμε έτσι, στο πνεύμα δηλαδή της Εκκλησίας μας, τότε θα δώσουμε άλλο ορισμό για το απαραίτητο και το περιττό.

Το Ευαγγέλιο είναι σαφές. Μια φάτνη μόνο χρειάζεται η ψυχή του ανθρώπου για να βρει την απαραίτητη ζεστασιά.

Μα, θα μου πείτε, εκτός από την ψυχή υπάρχει και το απαιτητικό σαρκίο μας.

Και γι’ αυτό όμως, το μέτρο το έδωσε και πάλι ο ίδιος ο Χριστός: Έναν χιτώνα χρειαζόμαστε. Ο δεύτερος είναι περιττός και καλό είναι να δοθεί σε κάποιον που τον έχει ανάγκη.

Και ένα τρίτο πουλάκι:

Ξέρω ότι είναι πολύ δύσκολο.

Έτσι που μάθαμε στα περιττά, φτάσαμε να σημαίνουν για μας Χριστούγεννα μόνο τα ρεβεγιόν, οι σαμπάνιες, οι ακριβές τουαλέτες, τα ρολόγια (υπάρχουν ακόμη σε όλα τα περιοδικά) που κοστίζουν όσο ένα αυτοκίνητο!

Ξαναλέμε, καλά είναι όλα αυτά, όμως, όπως έλεγε και μια παλιά, σοφή κουβέντα «να τρώμε, να πίνουμε, να έχουμε και το νου μας»!

Για άλλο το έλεγε, όμως εμείς μπορούμε να το χρησιμοποιήσουμε και στο παράδειγμα μας.

Χριστούγεννα σημαίνει και κάτι άλλο!

Όσο κι αν στρίμωξαν τα πράγματα, πάντοτε μπορεί να υπάρξει χώρος για λίγη αγάπη, λίγη ζεστασιά, λίγη αλληλεγγύη στους συνανθρώπους μας.

Υπάρχουν χιλιάδες γύρω μας που βρίσκονται σε πολύ χειρότερη θέση από εμάς.

Μπορούμε, λοιπόν, και φέτος να περάσουμε πλούσια Χριστούγεννα, αν ορίσουμε τον πλούτο κάπως διαφορετικά, σύμφωνα με την ορθόδοξη παράδοσή μας, κατά την οποία πλούσιος είναι… ο εν τα ολίγα αναπαυόμενος.

Καλά Χριστούγεννα.

3 ΠΟΥΛΑΚΙΑ
εφημερίδα ΧΡΟΝΙΚΑ ΤΗΣ ΔΡΑΜΑΣ, 23/12/2011

διαβάζοντας τη «Σταχομαζώχτρα»

Η θεια – Αχτίτσα «είχεν ιδεί την προίκα της κόρης της πωλουμένην επί δημοπρασίας προς πληρωμήν των χρεών αναξίου γαμβρού» και τώρα μετά το θάνατο της κόρης της είχε μείνει «έρημος και χήρα», προσπαθώντας να αναθρέψει τα δύο ορφανά εγγόνια της. Ο πατέρας των παιδιών ζούσε, αλλά ήταν «χαρτοπαίκτης, μέθυσος και με άλλας αρετάς ακόμη». Στήριγμα άλλο δεν είχε μείνει στη θεια – Αχτίτσα. Δυο γιοι της «επνίγησαν βυθισθείσης της βρατσέρας των τον χειμώνα του έτους 1864», ενώ ο τρίτος γιος της, «ο σουρτούκης, το χαμένο κορμί» βρισκόταν ξενιτεμένος στην Αμερική. «Ευτυχής ο μακαρίτης, ο μπαρμπα – Μιχαλιός, όστις προηγήθη εις τον τάφον της συμβίας Αχτίτσας, χωρίς να ιδή τα δεινά τα επικείμενα αυτή μετά τον θάνατόν του». 

Νικόλας Ανδρικόπουλος «Η Σταχομαζώχτρα 1»
από το http://nikolas-art.gr/taxonomy/term/70

Το βασικό εισόδημα της θειας – Αχτίτσας «προήρχετο εκ του σταχομαζώματος», να ο τίτλος του διηγήματος: «Σταχομαζώχτρα». Κάθε Ιούνιο έπαιρνε το καράβι και «έπλεεν υπερπόντιος» μέχρι την …Εύβοια. Δεν την ένοιαζε που της είχαν κολλήσει το «ονειδιστικόν επίθετον της καραβωμένης», γιατί «όνειδος ακόμη εθεωρείτο το να πλέη γυνή εις τα πελάγη». Στην Εύβοια, μαζί με άλλες φτωχές γυναίκες, «ησχολείτο συλλέγουσα τους αστάχεις» που έπεφταν απ’ τα κάρα των θεριστών! Ναι, μαζεύοντας τα πεσμένα στάχυα απ’ το δρόμο, συγκέντρωνε τρία ή τέσσερα σακιά σιτάρι, δηλαδή «ολόκληρον ενιαυσίαν εσοδείαν δι’ εαυτήν και διά τα ορφανά». Όμως εκείνο το έτος «αφορία είχε μαστίσει την Εύβοιαν». Αφορία και στο μικρό νησί που κατοικούσε η Σταχομαζώχτρα, αφορία παντού, και επειδή «ουδέν κακόν έρχεται μόνον», ενέσκυψε και βαρύς χειμώνας. Άρχισε να χιονίζει από Νοέμβριο μήνα και «μέχρι των Χριστουγέννων, ουδεμία ημέρα εύδιος, ουδεμία γωνία ουρανού ορατή, ουδεμία ακτίς ηλίου». Στις 23 Δεκεμβρίου το απόγευμα, ο μικρός εγγονός επέστρεψε απ’ το σχολείο, πεινασμένος και άνοιξε το ντουλάπι «αλλ’ ουδέ ψωμόν άρτου εύρεν εκεί». Η αδελφή του καθόταν ζαρωμένη κοντά στο σβηστό τζάκι και σκάλιζε τη στάχτη, «νομίζουσα εν τη παιδική αφελεία της ότι η εστία έχει πάντοτε την ιδιότητα να θερμαίνη, και ας μη καίη». Και τα δύο παιδιά «επείνων τα κακόμοιρα». Η γιαγιά τους, που είχε βγει έξω «προς ζήτησιν άρτου», επέστρεψε μετά από λίγο έχοντας εξασφαλίσει ένα κομμάτι ψωμί «τις οίδε αντί ποίων εξευτελισμών, και διά πόσων εκλιπαρήσεων!»
Μετά το φαγητό, «η ταλαίπωρος γραία έστρωσε διά τα δύο ορφανά, ίνα κοιμηθώσιν, ανεκλίθη και αυτή πλησίον των, τοις είπε να φυσήσωσιν υποκάτω του σκεπάσματός των διά να ζεσταθούν, τοις υπεσχέθη, ψευδομένη, αλλ’ ελπίζουσα να επαληθεύση, ότι αύριον ο Χριστός θα φέρη ξύλα και ψωμί και μίαν χύτραν κοχλάζουσαν επί του πυρός και έμεινεν άυπνος πέραν του μεσονυκτίου, αναλογιζομένη την πικράν τύχην της».
Η «πικρά τύχη» όμως χαμογέλασε την επόμενη μέρα (παραμονή Χριστουγέννων). Ο παπα – Δημήτρης έφερε στη θεια – Αχτίτσα ένα γράμμα από τον ξενιτεμένο της γιο που περιείχε μέσα κι ένα γραμμάτιο σε συνάλλαγμα. Τι να κάνει η γυναίκα, το πήγε στον κυρ – Μαργαρίτη, ο οποίος ήταν «προεξοφλητής, ή τοκιστής, ή έμπορος», τοκογλύφος δηλαδή. Ο κυρ – Μαργαρίτης άρχισε να κοιτάζει με προσοχή το γραμμάτιο. «Έρχεται απ’ την Αμέρικα; είπε. Σ’ εθυμήθηκε, βλέπω, ο γιος σου. Μπράβο, χαίρομαι. Είτα επανέλαβεν: Έχει τον αριθμόν 10, αλλά δεν ξέρομε τι είδους μονάδα να είναι, δέκα σελίνια, δέκα ρούπιες, δέκα κολονάτα, δέκα…» δεν πρόλαβε να πει λίρες γιατί θυμήθηκε τα χρέη του συχωρεμένου του άντρα της, του Μιχαλιού κι ύστερα σκέφτηκε πως «κι εκείνος ο τελμπεντέρης ο γαμπρός σου, μου έφαγε δύο τάλλαρα θαρρώ…» και μ’ αυτά και μ’ εκείνα μόνο χρωστούμενη δεν την έβγαλε την κακομοίρα τη Σταχομαζώχτρα μέχρι που εμφανίστηκε κατά τύχη (δεύτερη θεία επέμβαση της «πικράς τύχης») ένας Συριανός έμπορος, που βλέποντας το γραμμάτιο είπε με θαυμασμό: ‘Συναλλαγματική διά δέκα αγγλικάς λίρας από την Αμερική»! Εκεί τέλειωσαν τα βάσανα της Σταχομαζώχτρας. Ο κυρ – Μαργαρίτης δεν μπορούσε άλλο να την κοροϊδεύει και με βαριά καρδιά «εμέτρησεν εις την χείρα της θεια – Αχτίτσας και προ των εκθάμβων οφθαλμών αυτής, εννέα στιλπνοτάτας αγγλικάς λίρας». Κράτησε φυσικά μία για την προμήθειά του.
«Και ιδού διατί η πτωχή γραία εφόρει τη ημέρα των Χριστουγέννων καινουργή άδολην μανδήλαν, τα δε ορφανά είχον καθαρά υποκαμισάκια διά τα ισχνά μέλη των και θερμήν υπόδησιν διά τους παγωμένους πόδας των».

Η Σταχομαζώχτρα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη πρωτοδημοσιεύτηκε στη χριστουγεννιάτικη «Εφημερίδα» το 1889.

διαβάζοντας «Το Χριστόψωμο»

Ο Καπετάν Καντάκης ήταν εφτά χρόνια παντρεμένος με την Διαλεχτή, αλλά δυστυχώς παιδιά δεν είχαν κάνει. Εκείνα τα χρόνια βέβαια σ’ αυτές τις περιπτώσεις φταίχτρα ήταν πάντα η γυναίκα. Και ο ίδιος ο Παπαδιαμάντης, άλλωστε, το παραδέχεται γράφοντας, με όλη του την καλοσύνη, για τη Διαλεχτή «εις τι έπταιεν αν ήτο στείρα και άτεκνος;» «Δις μετέβη εις τα λουτρά της Αιδηψού, πεντάκις της έδωκαν να πίη διάφορα τελεσιουργά βότανα, εις μάτην, η γη έμενεν άγονος». Λέξη για το σπορέα, καμιά αμφιβολία για την ποιότητα του σπόρου. Μόνη υπεύθυνη η Διαλεχτή. Και από γύφτισσες πήρε διάφορα θαυματουργά, και από καλόγερο «ηγιασμένον κομβολόγιον». Μάταια κάθε προσπάθεια. Κάποια στιγμή η Διαλεχτή το πήρε απόφαση, όχι όμως και η πεθερά της, η γρια-Καντάκαινα. Ο γιος της ήταν το μόνο της παιδί και αν δε γεννούσε η Διαλεχτή θα χανόταν η γενιά. «Περίεργον δε, ότι πας Έλλην της εποχής μας ιεωράτατον θεωρεί χρέος και υπερτάτην ανάγκην την διαιώνισην του γένους του». Κάθε φορά που γυρνούσε ο καπετάν Καντάκης από ταξίδι με τη βρατσέρα του -και ήταν τολμηρός θαλασσοπόρος- η μητέρα του «ήρχετο εις προϋπάντησιν αυτού, τον ωδήγει εις τον οικίσκον της, τον εδιάβαζεν, τον εκατήχει, του έβαζε μαναφούκια, και ούτω τον προέπεμπε παρά τη γυναικί αυτού. Και δεν έλεγε μόνα τα ελαττώματά της, αλλά τα αυγάτιζε. Δεν ήτο μόνο μαρμάρα, τουτέστι στείρα, η νύμφη της, τούτο δεν ήρκει, αλλ’ ήτο άπαστρη, απασσάλωτη, ξετσίπωτη κτλ.». Το «απασσάλωτη» δεν το καταλαβαίνω αλλά το «άπαστρη», είναι σίγουρα βαριά κουβέντα για μια νοικοκυρά της εποχής. Και ο καπετάν Καντάκης ξαναμμένος από τα λόγια της μάνας του περνούσε από το καφενείο, «έπινεν επτά ή οκτώ ρώμια, και με τριπλήν σκοτοδίνην, της εκ της θαλάσσης, την εκ της γυναικείας διαβολής και την εκ των ποτών, εισήρχετο οίκαδε και βάρβαροι σκηναί συνέβαινον τότε μεταξύ αυτού και της συζύγου του»…

«Το Χριστόψωμο» του Α. Παπαδιαμάντη πρωτοδημοσιεύτηκε στην «Εφημερίδα» το 1887 και έμεινε ξεχασμένο μέχρι τα Χριστούγεννα του 1941, οπότε ο Γιώργος Βαλέτας το συμπεριέλαβε στο τιμητικό για τον Παπαδιαμάντη τεύχος της Νέας Εστίας.

Έτσι είχαν τα πράγματα μέχρι την παραμονή των Χριστουγέννων του 1867. Ο καπετάν Καντάκης έλειπε εδώ και πέντε μέρες. Είχε πλεύσει με την βρατσέραν του εις την απέναντι νήσον με φορτίον αμνών και ερίφων». Είχε την ελπίδα πως θα κάνει Χριστούγεννα σπίτι του αλλά ένας έντονος βοριάς που ξέσπασε στο μεταξύ κρατούσε όλα τα πλοία στους όρμους. Κανείς δεν τον περίμενε να επιστρέψει. Έλα όμως που ο καπετάν Καντάκης ήταν -όπως είπαμε- ιδιαίτερα τολμηρός. Το απόγευμα της παραμονής των Χριστουγέννων ο άνεμος κόπασε, για λίγο, κι ο καπετάν Καντάκης αποφάσισε να σαλπάρει. Η σύζυγός του όμως δεν τον περίμενε. Ούτε και η μητέρα του που έφτασε το απόγευμα στο σπίτι της νύφης της κρατώντας ένα χριστόψωμο.
«Το ζύμωσα μοναχή μου» της είπε. «Με γεια να το φας».
«Θα το φυλάξω για τα Φώτα» απάντησε η Διαλεχτή.
«Όχι, όχι» επέμεινε η γριά. «Το δικό της φυλάει η κάθε μια νοικοκυρά για τα Φώτα, το πεσκέσι τρώγεται».
Η Διαλεχτή «ήτο αγαθωτάτης ψυχής νέα, ουδέποτε ηδύνατο να φαντασθή ή να υποπτεύση κακόν τι». Άφησε το χριστόψωμο δίπλα στο τζάκι κι έπεσε νωρίς να κοιμηθεί για να ξυπνήσει τα μεσάνυχτα να πάει στην εκκλησία. «Περί το μεσονύκτιον εσήμαναν παρατεταμένως οι κώδωνες. Η Διαλεχτή ηγέρθη, ενεδύθη και απήλθεν εις την εκκλησίαν». Σε μισή ώρα έμαθε από μια γειτόνισσα πως επέστρεψε ο άντρας της. Έτρεξε στο σπίτι και βρήκε τον καπετάν Καντάκη.
«Είμαι μισοπνιγμένος» της είπε αυτός, «αλλά δεν είναι τίποτε. Αντί να το ρίξωμε έξω, το καθίσαμε στα ρηχά»… «Η βρατσέρα είναι σίγουρη, με δυο άγκουρες, αραγμένη και καθισμένη».
Η Διαλεχτή δεν είχε ετοιμάσει φαγητό, έτσι έριξε μια μπριζόλα στη φωτιά, κι έφυγε πίσω στην εκκλησία. «Ο Καντάκης, όστις επείνα τρομερά, ήρχισε να καταβροχθίζη την πριζόλαν. Καθήμενος οκλαδόν παρά την εστίαν, εβαρύνετο να σηκωθή και ν’ ανοίξη το ερμάρι διά να λάβη άρτον, αλλ’ αριστερόθεν αυτού υπεράνω της εστίας επί μικρού σανιδώματος ευρίσκετο το χριστόψωμον εκείνο, το δώρον της μητρός του προς την νύμφην αυτής. Το έφθασε και το έφαγε ολόκληρον σχεδόν μετά του οπτού κρέατος…»
«Περί την αυγήν, η Διαλεχτή επέστρεψεν εκ του ναού, αλλ’ εύρε την πενθεράν της περιβάλλουσαν διά της ωλένης το μέτωπον του υιού αυτής και γοερώς θρηνούσαν». «Ο Καντάκης έφαγε το φαρμακωμένο χριστόψωμο, το οποίον η γραία στρίγγλα είχε παρασκευάσει διά την νύμφη της».
«Ιατροί επιστήμονες δεν υπήρχον εν τη μικρά νήσω. Ουδεμία νεκροψία ενεργήθη. Ενομίσθη ότι ο θάνατος προήλθεν εκ παγώματος συνεπεία του ναυαγίου. Μόνη η γραία Καντάκαινα ήξευρε το αίτιον του θανάτου. Σημειωτέον ότι η γραία, συναισθανθείσα και αυτή το έγκλημά της, δεν εμέμφθη την νύμφη της. Αλλά τουναντίον την υπερήσπισε κατά της κακολογίας άλλων».

διαβάζοντας το «Όνειρο στο Κύμα»

Διαβάζω και ξαναδιαβάζω το «Όνειρο στο Κύμα» του Παπαδιαμάντη. Τι ωραίο, τι γοητευτικό διήγημα! Κι ας είναι στην καθαρεύουσα. Κανένα πρόβλημα. Μόλις αρχίσεις το διάβασμα, ξεχνιούνται αμέσως οι δυσκολίες και παραδίδεσαι αμαχητί στη μαγεία του συγγραφέα.

Ο ήρωας του διηγήματος, ένας νεαρός βοσκός που βόσκει κάθε μέρα τις κατσίκες του, αισθάνεται, περιδιαβαίνοντας στη φύση πως «οι λόγγοι, αι φάραγγες, αι κοιλάδες, όλος ο αιγιαλός και τα βουνά» είναι δικά του! Ακόμα και τα χωράφια των γεωργών. Ναι, ο νεαρός βοσκός δε δίσταζε να παίρνει και κάτι απ’ τα χωράφια όποτε ήταν νηστικός. Σαν τους «πεινασμένους μαθητές του Σωτήρος». Και από την «άμπελο της άτυχης χήρας» το ίδιο. Τα σταφύλια της ήταν και δικά του. Μόνοι του αντίζηλοι οι αγροφύλακες όχι γιατί επιτελούσαν με ζήλο το καθήκον τους αλλά γιατί εννοούσαν οι ίδιοι «να εκλέγουν τας καλλιτέρας οπώρας».
Όμως το θέμα του διηγήματος είναι άλλο. Αφορά δύο πλάσματα με το ίδιο όνομα: Μοσχούλα. Η όμορφη ανηψιά του πλούσιου γαιοκτήμονα της περιοχής, «ωχρά, ρόδινη και χρυσαυγίζουσα» και η «μικρή στέρφα αίγα» που ο νεαρός βοσκός -λόγω της ιδιαίτερης αδυναμίας που της είχε- την είχε ονομάσει κι αυτή Μοσχούλα!
Όλα συνέβησαν «μίαν εσπέραν» όταν ο βοσκός είχε κατεβάσει τα γίδια του «εις τον αιγιαλόν, ανάμεσα εις τους βράχους». Αύγουστος μήνας. Άφησε τα γίδια του «να αρμυρίσουν εις την θάλασσαν» κι έπεσε να κολυμπήσει. Δε φοβόταν μη του φύγουν τα ζώα. «Επτά ή οκτώ εξ’ αυτών ήσαν τράγοι κωδωνοφόροι» και θα τους άκουγε «αν τυχόν εδείκνυον συμπτώματα ανησυχίας».
Μόλις είχε βασιλέψει ο ήλιος. Κολύμπησε για λίγα λεπτά κι ύστερα βγήκε γιατί «τα ερίφια ήσαν δυσάγωγα και άπιστα όσον και τα μικρά παιδία». Ειδικά τη Μοσχούλα, για να είναι βέβαιος πως δε θα τη χάσει την είχε δέσει «μ’ ένα σχοινάκι εις την ρίζαν ενός θάμνου».
Μόλις βγήκε απ’ τη θάλασσα, φόρεσε το παντελόνι του κι ετοιμάστηκε να λύσει τη Μοσχούλα όταν άκουσε «σφοδρόν πλατάγισμα εις την θάλασσαν, ως σώματος πίπτοντος εις το κύμα. Ο κρότος ήρχετο δεξιόθεν» από το μέρος όπου ήξερε πως «ενίοτε κατήρχετο η Μοσχούλα, η ανεψιά του κυρ Μόσχου και ελούετο εις την θάλασσαν»!
Όχι, δε θα τολμούσε ποτέ να έλθει τόσο κοντά στα «σύνορά της» αν ήξερε πως έρχεται για μπάνιο «με το φως της σελήνης». Είχε την εντύπωση πως λουζόταν μόνο με την ανατολή του ήλιου. Έκανε δυο τρία αθόρυβα βήματα και διαπίστωσε πως πράγματι «η Μοσχούλα είχε πέσει αρτίως εις το κύμα, γυμνή, κι ελούετο…» Την αναγνώρισε «πάραυτα, εις το φως της σελήνης».
Για να μπορέσει να φύγει ο βοσκός, θα έπρεπε να περάσει από την κορυφή του βράχου και να λύσει τη Μοσχούλα, οπότε μάλλον θα γινόταν αντιληπτός απ’ το κορίτσι. Άρχισε να σκέφτεται τι θα κάνει, αλλά η μόνη ιδέα που του ήρθε στο μυαλό ήταν να ρίξει ένα ακόμα βλέμμα «καλυπτόμενος όπισθεν των θάμνων».

Δημήτρης Μοράρος «Όνειρο στο κύμα»
από το http://www.moraros.gr/dhm_mor/ektheseis_2010.htm

Το θέαμα της νεαρής κοπέλας «ήταν απόλαυσις, όνειρον, θαύμα». Ο νεαρός βοσκός έβλεπε με θαυμασμό την «χρυσίζουσα αμυδρώς κόμην της, τον τράχηλόν της τον εύγραμμον, τας λευκάς ως γάλα ωμοπλάτας, τους βραχίονας τους τορνευτούς, όλα συγχεόμενα, μελιχρά και ονειρώδη εις το φέγγος της σελήνης». Σε λίγο η διήγηση γίνεται ακόμη πιο τολμηρή. Ο βοσκός αρχίζει τώρα να βλέπει «την οσφύν της την ευλύγιστον, τα ισχία της, τας κνήμας, τους πόδας της, μεταξύ σκιάς και φωτός, βαπτιζομένα εις το κύμα». Η κοπέλα ήταν «πνοή, ίνδαλμα αφάνταστον, όνειρο επιπλέον εις το κύμα. Ήτο νηρηίς, νύμφη, σειρήν, πλέουσα, ως πλέει ναυς μαγική, η ναυς των ονείρων…»
Εδώ θα περίμενε κανείς, ο Παπαδιαμάντης, που απέφευγε -τόσο στα διηγήματα όσο και στην πραγματικότητα- τη σαρκική επαφή, να σταματήσει τη διήγηση. Όμως δεν το κάνει. Δεν έχει φτάσει ακόμη στην κορύφωση. Σε λίγο θα βάλει τον ήρωά του σε πονηρές σκέψεις: «Να εκινδύνευεν άξαφνα! να έβανε μια φωνή! να έβλεπε κανένα ροφόν εις τον πυθμένα, τον οποίον να εκλάβη διά θηρίον, διά σκυλόψαρον, και να εφώναζε βοήθειαν!…» Και τότε συμβαίνει το αναπάντεχο. Η μικρή κατσίκα αρχίζει να βελάζει και η ιστορία παίρνει δραματική τροπή. Η όμορφη κοπέλα, ακούγοντας το βελασμό της κατσίκας και βλέποντας συγχρόνως τον ίσκιο του βοσκού ανάμεσα στους θάμνους βγάζει «μισοπνιγμένην κραυγήν φόβου». Μια βάρκα, που έτυχε να περνάει από μακριά, αντί να την ηρεμήσει «επέτεινε τον τρόμο της. Αφήκε δευτέραν κραυγήν μεγαλυτέρας αγωνίας». Πλέον άρχισε να βυθίζεται και να γίνεται άφαντη εις το κύμα'». Ο βοσκός δε διστάζει άλλο. «Πάραυτα» πέφτει στη θάλασσα. «Με τρία στιβαρά πηδήματα και πλευσίματα, εντός ολίγων στιγμών» φτάνει κοντά της και βλέπει «το εύμορφον σώμα να παραδέρνη κάτω, πλησιέστερον εις τον βυθό του πόντου», «εγγύτερον του θανάτου». Βουτάει προς τα κάτω, αρπάζει την κοπέλα «εις τας αγκάλας» του και ανεβαίνει πάλι στην επιφάνεια για να αισθανθεί με ανακούφιση «την χλιαρήν πνοήν της εις την παρειάν» του. Ήταν ζωντανή «δόξα τω Θεώ!…» Την στηρίζει στις πλάτες του κι αρχίζει να κολυμπάει προς την ξηρά αισθανόμενος συγχρόνως ότι «προσεκολλάτο το πλάσμα επάνω» του. «Ήθελε τη ζωήν της· ω! ας έζη, και ας ήτον ευτυχής. Κανείς ιδιοτελής λογισμός δεν υπήρχε την στιγμήν εκείνην εις το πνεύμα» του βοσκού. Νάτος πάλι ο αγνός και αμόλυντος Παπαδιαμάντης! Οι προηγούμενες πονηρές σκέψεις του έχουν κάνει φτερά. Η καρδιά του βοσκού «πλήρης αυτοθυσίας και αφιλοκερδείας» δεν ενδιαφέρεται για την παραμικρή αμοιβή! Του φτάνει που θα θυμάται για όλη του τη ζωή εκείνο «το απαλόν σώμα της αγνής κόρης» που στηρίχτηκε πάνω του για λίγα λεπτά της ώρας… «Ήτο όνειρον, πλάνη, γοητεία. Και οπόσον διέφερεν από όλας τας ιδιοτελείς περιπτύξεις, από όλας τας λυκοφιλίας και τους κυνέρωτας του κόσμου η εκλεκτή, η αιθέριος εκείνη επαφή!» Νάτη και η πικρία του Παπαδιαμάντη για τις ανθρώπινες σχέσεις και η απογοήτευσή του για την κακία του κόσμου.
Η Μοσχούλα έζησε λοιπόν. Η άλλη Μοσχούλα, η κατσίκα, δυστυχώς δεν τα κατάφερε. Το καημένο το ζωντανό περιτυλίχτηκε με το σκοινί που ήταν δεμένο και πνίγηκε! Ήταν «τα λύτρα» που έπρεπε να πληρώσει ο βοσκός για τη ζωή της κοπέλας. Τα λύτρα για τον άθλο που πέτυχε «να συλλάβη με τας χείρας του προς στιγμήν εν όνειρον, το ίδιον όνειρόν του…»

δυστυχώς επτωχεύσαμεν, ρε γαμώτο

1893
Η κυβέρνηση του Χαρίλαου Τρικούπη βρίσκεται σε αδυναμία να αποπληρώσει το δημόσιο χρέος της, κηρύττει πτώχευση και ο Χ. Τρικούπης λέει την ιστορική φράση:
ΔΥΣΤΥΧΩΣ ΕΠΤΩΧΕΥΣΑΜΕΝ
Πριν όμως από την πτώχευση ο Τρικούπης είχε προλάβει να διευρύνει τον πορθμό του Ευρίπου, να αποξηράνει τη λίμνη Κωπαΐδα, να γεμίσει την Αθήνα σημαντικά κτίρια υπό την επίβλεψη του Ερνέστου Τσίλερ, να κατασκευάσει 2.500 χιλιόμετρα εθνικών, επαρχιακών και δημοτικών οδών, να δημιουργήσει από το μηδέν ένα πλήρες σιδηροδρομικό δίκτυο σε όλη την Ελλάδα, να διανοίξει τη διώρυγα της Κορίνθου, να παραγγείλει τρία θωρηκτά πολεμικά πλοία, όλα αυτά με δάνεια από το εξωτερικό, τα οποία όμως είχαν δυστυχώς ληστρικούς όρους δανεισμού.

1895
Στις εκλογές του 1895 ο Τρικούπης δεν εκλέγεται ούτε καν βουλευτής. Στη θέση του εκλέγεται με διαφορά 4 ψήφων ο παντελώς άγνωστος Μιλτιάδης Γουλιμής. Ο Τρικούπης τότε αποφασίζει να αποσυρθεί από την πολιτική λέγοντας τη φράση:
ΑΝΘ’ ΗΜΩΝ ΓΟΥΛΙΜΗΣ

1916
Στις 26 Σεπτεμβρίου του 1916 διοργανώνεται, εναντίον του Βενιζέλου, το διαβόητο
ΑΝΑΘΕΜΑ
Στο «ανάθεμα» κατά του Βενιζέλου, που έγινε στο Πεδίον του Άρεως, πρωτοστάτησε και χοροστάτησε ο Μητροπολίτης Αθηνών Θεόκλητος, πλαισιωμένος από συνοδικούς, παπάδες, υπουργούς, βουλευτές και χιλιάδες λαού. Τα μαινόμενα πλήθη κουβαλούσαν πέτρες και «έριψαν τον λίθο του αναθέματος κατά του μυσαρού προδότου και δολοφόνου της Πατρίδος και του Βασιλέως μας».

1920
Τον Ιούλιο του 1920 ο Ελευθέριος Βενιζέλος υπογράφει τη συνθήκη των Σεβρών, που δίνει στην Ελλάδα την Ανατολική Θράκη (ως 50 χμ. έξω από την Κωνσταντινούπολη), την περιοχή της Σμύρνης και τα νησιά Ίμβρο και Τένεδο καθιστώντας έτσι τη χώρα μας…
ΧΩΡΑ ΤΩΝ ΔΥΟ ΗΠΕΙΡΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΠΕΝΤΕ ΘΑΛΑΣΣΩΝ
Δυο μέρες αργότερα, στο σταθμό του Παρισιού, και ενώ ο Βενιζέλος ετοιμάζεται να ανέβει στο τρένο για να επιστρέψει στην Αθήνα, δύο Έλληνες απόστρατοι αξιωματικοί αποπειρώνται να τον δολοφονήσουν…

1920
Λίγο μετά τη συνθήκη των Σεβρών, ο Βενιζέλος, με τον αέρα του θριαμβευτή, προκηρύσσει εκλογές, τις οποίες όμως χάνει. Κερδίζει η φιλοβασιλική παράταξη με κεντρικό σύνθημα τη λέξη…
ΟΙΚΑΔΕ
που σήμαινε την επιστροφή των στρατιωτών από το μέτωπο της Μ. Ασίας. Επανέρχεται έτσι στο θρόνο ο βασιλιάς Κωνσταντίνος που όμως αποφασίζει τη συνέχιση του πολέμου εναντίον της Τουρκίας, με τραγικό αποτέλεσμα, δύο χρόνια αργότερα (1922), τη Μικρασιατική καταστροφή.

1940
Τις πρώτες πρωινές ώρες της 28ης Οκτωβρίου του 1940 ο Ιταλός πρέσβης, Εμανουέλε Γκράτσι, παραδίδει στον πρωθυπουργό της Ελλάδας, Ιωάννη Μεταξά, τελεσίγραφο με το οποίο απαιτούσε την ελεύθερη διέλευση του ιταλικού στρατού από την ελληνοαλβανική μεθόριο. Ο Μεταξάς τότε δίνει, στα γαλλικά, την εξής απάντηση: ALORS, C’ EST LA GUERRE (λοιπόν έχουμε πόλεμο), μια απάντηση που έμεινε στην Ιστορία ως:
ΟΧΙ

1946-1949
Μετά το τέλος του Β΄ παγκοσμίου πολέμου η Ελλάδα σπαράσσεται για τέσσερα χρόνια από ένα αιματηρό εμφύλιο πόλεμο. Χιλιάδες ήταν τα θύματα αυτού του πολέμου, και από τις δύο αντιμαχόμενες πλευρές, ενώ χιλιάδες κομμουνιστές εξόριστοι πέρασαν από τα στρατόπεδα εξορίας και βασανιστηρίων που λειτούργησαν στα ξερονήσια του Αιγαίου (Μακρόνησο, Γυάρο, Άι-Στράτη). Η εποχή εκείνη συνδέθηκε με δύο φράσεις που αποδίδονται στον Π. Κανελλόπουλο:
ΟΙ ΑΝΑΝΗΨΑΝΤΕΣ ΤΗΣ ΜΑΚΡΟΝΗΣΟΥ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΘΕΩΡΗΘΟΥΝ ΔΥΟ ΦΟΡΕΣ ΕΛΛΗΝΕΣ…
ΔΙΟΤΙ ΕΙΝΑΙ ΜΙΑ ΦΟΡΑ ΩΣ ΓΕΝΝΗΘΕΝΤΕΣ ΤΟΙΟΥΤΟΙ ΚΑΙ ΑΛΛΗ ΜΙΑ ΦΟΡΑ ΕΛΛΗΝΕΣ ΩΣ ΑΝΑΚΤΗΣΑΝΤΕΣ ΜΕΤΑ ΓΟΝΙΜΟΝ ΨΥΧΙΚΗ ΔΟΚΙΜΑΣΙΑΝ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΤΩΝ ΣΥΝΕΙΔΗΣΙΝ

Η ΜΑΚΡΟΝΗΣΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΝΕΟΣ ΠΑΡΘΕΝΩΝΑΣ
Ειδικά τη δεύτερη φράση, ο Κανελλόπουλος αρνήθηκε πολλές φορές πως την έχει εκστομίσει.

1952
Το 1952 ο Νίκος Μπελογιάννης, ηγέτης της αντίστασης κατά των Γερμανών και μέλος της κεντρικής επιτροπής του ΚΚΕ, δικάζεται για κατασκοπεία στο Διαρκές Στρατοδικείο Αθηνών και καταδικάζεται σε θάνατο. Σε όλη τη διάρκεια της δίκης ο Μπελογιάννης κρατούσε καθημερινά ένα φρέσκο κόκκινο γαρύφαλλο, γι’ αυτό έμεινε γνωστός ως…
Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΜΕ ΤΟ ΓΑΡΥΦΑΛΛΟ
Τελικά ο Μπελογιάννης καταδικάζεται σε θάνατο και, παρά την πανελλήνια και διεθνή κινητοποίηση, εκτελείται στις 30 Μαρτίου (ημέρα Κυριακή) του 1952. Για αυτή την εκτέλεση, η Μαρία Ρεζάν έγραψε αργότερα:
ΑΚΟΜΑ ΚΑΙ ΟΙ ΓΕΡΜΑΝΟΙ ΤΗΝ ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΗΝ ΕΙΧΑΝ ΣΕΒΑΣΤΕΙ

1952
Το Νοέμβριο του 1952 γίνονται στην Ελλάδα εκλογές. Αντίπαλοι ο αρχηγός του στρατού κατά τη διάρκεια του εμφύλιου πολέμου, στρατάρχης Παπάγος και ο μετριοπαθής κεντρώος Πλαστήρας. Ωστόσο η δολοφονία Μπελογιάννη και η ένταξη της Ελλάδας στο ΝΑΤΟ, γεγονότα που συνέβησαν επί πρωθυπουργίας Πλαστήρα κάνουν το ΚΚΕ να δώσει το σύνθημα…
ΤΙ ΠΑΠΑΓΟΣ ΤΙ ΠΛΑΣΤΗΡΑΣ
Ο Παπάγος πέτυχε τελικά σαρωτική νίκη σε εκείνες τις εκλογές.

1961
Τον Οκτώβριο του 1961 γίνονται στην Ελλάδα εκλογές που έμειναν στην ιστορία ως εκλογές «Βίας και Νοθείας». Σύμφωνα με την άποψη των κομμάτων του Κέντρου και της Αριστεράς, υπεύθυνοι για τη νοθεία ήταν η κυβέρνηση Κωνσταντίνου Καραμανλή, ο στρατός και η αστυνομία. Ιστορική έμεινε η φράση του Γεωργίου Παπανδρέου:
ΨΗΦΙΣΑΝ ΑΚΟΜΑ ΚΑΙ ΤΑ ΔΕΝΤΡΑ
Ο Καραμανλής αρνήθηκε πολλές φορές την υπόκινηση από μέρους του ή του κόμματός του οποιασδήποτε βίας ή νοθείας ενώ ισχυριζόταν ότι αν υπήρξε βία ή νοθεία ενορχηστρώθηκε από τα ανάκτορα χωρίς τη συμμετοχή του.

1963
Τον Μάιο του 1963 δολοφονείται στη Θεσσαλονίκη, από ανθρώπους του ακροδεξιού παρακράτους, ο βουλευτής της Αριστεράς, Γρηγόρης Λαμπράκης. Ο τότε πρωθυπουργός, Κωνσταντίνος Καραμανλής, αναφωνεί:
ΜΑ ΠΟΙΟΣ ΕΠΙΤΕΛΟΥΣ ΚΥΒΕΡΝΑ ΑΥΤΟ ΤΟΝ ΤΟΠΟ;
Τριάντα μέρες αργότερα ο Καραμανλής παραιτείται.

1967
Στις 21 Απριλίου του 1967, ομάδα Ελλήνων αξιωματικών με επικεφαλής τους: Παπαδόπουλο, Παττακό και Μακαρέζο, κάνουν πραξικόπημα και καταλαμβάνουν την εξουσία. Θα κυβερνήσουν την Ελλάδα για εφτά χρόνια (τους 8 τελευταίους μήνες ανατράπηκαν από τον Ιωαννίδη) έχοντας ως σύνθημα τη φράση:
ΕΛΛΑΣ ΕΛΛΗΝΩΝ ΧΡΙΣΤΙΑΝΩΝ

1968
Το Νοέμβριο του 1968 κηδεύεται στην Αθήνα ο Γεώργιος Παπανδρέου. Η κηδεία του θα μετατραπεί σε λαϊκό συλλαλητήριο κατά της χούντας. Στον Γεώργιο Παπανδρέου αποδίδεται η χιουμοριστική παράφραση του συνθήματος των χουντικών:
ΕΛΛΑΣ ΕΛΛΗΝΩΝ ΧΡΙΣΤΙΑΝΩΝ ΚΑΘΟΛΙΚΩΣ ΔΙΑΜΑΡΤΥΡΟΜΕΝΩΝ

1974
Τον Ιούλιο του 1974 οι Τούρκοι εισβάλλουν στην Κύπρο (ΑΤΤΙΛΑΣ 1). Ενώ η Χούντα καταρρέει, ο στρατηγός Γκιζίκης παίρνει τηλέφωνο τον αυτοεξόριστο στο Παρίσι Κωνσταντίνο Καραμανλή και του ζητάει να επιστρέψει στην Ελλάδα. Ο Καραμανλής επιστρέφει στις 2 μετά τα μεσάνυχτα της 24ης Ιουλίου και στις 4 και 15΄ το πρωί ορκίζεται πρωθυπουργός. Τότε είναι που λέει τη φράση του Τρούμαν:
BOYS PRAY FOR ME

1974
Στις 14 Αυγούστου οι Τούρκοι ολοκληρώνουν τη βάρβαρη εισβολή τους στην Κύπρο (ΑΤΤΙΛΑΣ 2). Στην Ελλάδα η κυβέρνηση εθνικής ενότητας (με πρωθυπουργό τον Κ. Καραμανλή, αντιπρόεδρο τον Γ. Μαύρο και υπουργό εθνικής αμύνης τον Ε. Αβέρωφ) κρίνει πως δεν μπορεί να βοηθήσει στρατιωτικά την Κύπρο. Η αδυναμία αυτή εκφράστηκε με τη φράση που αποδίδεται στον Κ. Καραμανλή:
Η ΚΥΠΡΟΣ ΚΕΙΤΑΙ ΜΑΚΡΑΝ
Σημαντικό ρόλο στην απόφαση για μη εμπλοκή της Ελλάδας στην άμυνα της Κύπρου έπαιξαν οι αρχηγοί Στρατού, Ναυτικού και Αεροπορίας που ήταν κάθετα αντίθετοι σε κάθε στρατιωτική ενέργεια. Για ανεξήγητο λόγο στη θέση των αρχηγών βρίσκονταν ακόμα οι εκλεκτοί της χούντας.

1974
Μετά την πτώση της χούντας, και λίγο πριν τις εκλογές του 1974, ο Μίκης Θεοδωράκης διατυπώνει τη φράση – σύνθημα:
ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ Ή ΤΑΝΚΣ
Στις εκλογές που έγιναν το Νοέμβριο του 1974 η Νέα Δημοκρατία, με αρχηγό τον Κωνσταντίνο Καραμανλή, κέρδισε με ποσοστό – ρεκόρ 54,37%.

1974
Μετά τις εκλογές του 1974 ακολουθεί η δίκη των πραξικοπηματιών. Η αρχική απόφαση του δικαστηρίου είναι να τους επιβληθεί η ποινή του θανάτου, όμως, λίγο αργότερα, -μετά από παρέμβαση, λένε, του Καραμανλή- η απόφαση μετατρέπεται σε ισόβια. Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής διατυπώνει τότε τη γνωστή φράση:
ΟΤΑΝ ΛΕΜΕ ΙΣΟΒΙΑ ΕΝΝΟΟΥΜΕ ΙΣΟΒΙΑ

1976
Τον Ιούλιο του 1976 το τουρκικό ερευνητικό πλοίο «Χόρα» βγαίνει στο Αιγαίο με σκοπό να κάνει σεισμικές έρευνες σε περιοχές του Αιγαίου με ελληνική υφαλοκρηπίδα. Ο Ανδρέας Παπανδρέου, από τη Θράκη, όπου βρισκόταν, λέει τη φράση:
ΒΥΘΙΣΑΤΕ ΤΟ ΧΟΡΑ
Αρκετοί αναλυτές ισχυρίζονται πως ο Παπανδρέου είπε τη φράση, αφού είχε πρώτα συνεννοηθεί με τον Καραμανλή, όμως ο Π. Μολυβιάτης, επί χρόνια στενός συνεργάτης του Κ. Καραμανλή, διέψευσε αυτό το σενάριο το 2002 στην ελληνική βουλή.

1981
Την 1η Ιανουαρίου του 1981 υπογράφεται από τον Κωνσταντίνο Καραμανλή, στο Ζάππειο Μέγαρο, η συνθήκη προσχώρησης της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Ένωση (τότε Ε.Ο.Κ.). Γίνεται έτσι πραγματικότητα η φράση του Κ. Καραμανλή:
ΑΝΗΚΟΜΕΝ ΕΙΣ ΤΗΝ ΔΥΣΗ

1981
Στις εκλογές που γίνονται στις 18 Οκτωβρίου του 1981 το ΠΑΣΟΚ του Ανδρέα Παπανδρέου κερδίζει με ποσοστό 48%. Κεντρικό του σύνθημα:
Η ΕΛΛΑΔΑ ΑΝΗΚΕΙ ΣΤΟΥΣ ΕΛΛΗΝΕΣ

1983
Τον Οκτώβριο του 1982 η κυβέρνηση Ανδρέα Παπανδρέου αρχίζει διαπραγματεύσεις με τους Αμερικανούς για την απομάκρυνση των αμερικανικών βάσεων από την Ελλάδα σύμφωνα με τη ρητή προεκλογική δέσμευση του ΠΑΣΟΚ. Οι διαπραγματεύσεις ολοκληρώνονται τον Ιούλιο του 1983, με την υπογραφή της συνθήκης «απομάκρυνσης» των βάσεων. Μόνο που υπάρχει μια μικρή λεπτομέρεια στη συνθήκη: στο άρθρο 12, αντί για τη φράση «σε πέντε χρόνια η συμφωνία τερματίζεται», υπάρχει η φράση «σε πέντε χρόνια η συμφωνία μπορεί να τερματιστεί».
Τελικά βέβαια οι βάσεις παρέμειναν ενώ η συμφωνία σατιρίστηκε έξοχα από τους Χάρρυ Κλυν – Γ. Κακουλίδη με το τραγούδι σλόγκαν:
ΦΕΥΓΟΥΝ ΟΙ ΒΑΣΕΙΣ ΠΟΥ ΜΕΝΟΥΝ

1989
Τον Ιανουάριο του 1989, ενώ οι εφημερίδες βοούν για το σκάνδαλο Κοσκωτά και για ανάμειξη πολιτικών προσώπων, ένας εισαγγελέας καλεί τον Κωνσταντίνο Καραμανλή να καταθέσει με αιτιολογικό το γεγονός πως ο Καραμανλής είχε συναντηθεί κάποτε με τον Κοσκωτά σε μια δεξίωση. Ο Καραμανλής κάνει τότε την ιστορική δήλωση:
Η ΕΛΛΑΣ ΕΧΕΙ ΜΕΤΑΤΡΑΠΕΙ ΣΕ ΕΝΑ ΑΠΕΡΑΝΤΟ ΦΡΕΝΟΚΟΜΕΙΟ

1989
Το καλοκαίρι του 1989 η Νέα Δημοκρατία και ο ενιαίος τότε Συνασπισμός αποφασίζουν να παραπέμψουν σε δίκη για το σκάνδαλο Κοσκωτά τον Ανδρέα Παπανδρέου. Τότε ο Κωνσταντίνος Καραμανλής εκφράζει την αντίθεσή του λέγοντας πως…
ΕΝΑΝ ΠΡΩΗΝ ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟ ΔΕΝ ΤΟΝ ΣΤΕΛΝΕΙΣ ΣΤΗ ΦΥΛΑΚΗ ΑΛΛΑ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ ΤΟΥ

1992
Στις 7 Αυγούστου του 1992 η Βούλα Πατουλίδου κερδίζει στους Ολυμπιακούς αγώνες της Βαρκελώνης το χρυσό μετάλλιο στα 110 μ. με εμπόδια. Μετά το τέλος του αγώνα η Βούλα αναφωνεί τη φράση:
ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ, ΡΕ ΓΑΜΩΤΟ
Τα επόμενα δώδεκα χρόνια τα ολυμπιακά μετάλια θα γίνουν υπόθεση «ρουτίνας» για τον ελληνικό αθλητισμό. Οι ολυμπιονίκες μας χαρίζουν το όνομά τους σε στάδια, πλοία, αεροπλάνα, γίνονται εθνικοί ήρωες, μέχρι που έρχεται το 2004 για να μας «επαναφέρει» με απότομο τρόπο στην πραγματικότητα.

1995
Από τα μέσα του 1994 έχει αρχίσει να δημιουργείται θόρυβος στην Ελλάδα γύρω από το καινούριο σπίτι του πρωθυπουργού Ανδρέα Παπανδρέου και της συζύγου του, Δήμητρας Λιάνη. Ο θόρυβος κορυφώνεται στις αρχές του 1995 όταν δημοσιεύεται το «πόθεν έσχες» για την αγορά της βίλας, στο οποίο ο Α. Παπανδρέου φέρεται να έχει δανειστεί από φίλους του 155 εκατομμύρια δραχμές, προκειμένου να την αγοράσει. Τότε ο Ευάγγελος Γιαννόπουλος κάνει την ιστορική δήλωση:
ΟΧΙ ΚΑΙ ΝΑ ΜΑΣ ΡΙΞΟΥΝ ΓΙΑ ΕΝΑ ΚΩΛΟΣΠΙΤΟ

1996
Τον Ιανουάριο του 1996  επιπόλαιες ενέργειες Ελλήνων και Τούρκων φέρνουν Ελλάδα και Τουρκία στα πρόθυρα πολέμου. Μετά από μεσολάβηση (αρκετοί θεωρούν πως δεν υπήρξε μεσολάβηση αλλά έντονες πιέσεις) της αμερικανικής κυβέρνησης, η κρίση τελικά αποσοβείται, όμως τα αποτελέσματα είναι τραγικά για την Ελλάδα: ένα ελικόπτερο πέφτει στα νερά των Ιμίων και σκοτώνονται τρεις Έλληνες αξιωματικοί, ενώ καταρρακώνεται η εθνική αξιοπρέπεια των Ελλήνων. Την επόμενη ο τότε πρωθυπουργός Κώστας Σημίτης λέει στη βουλή τη φράση:
ΘΑ ΗΘΕΛΑ ΝΑ ΕΥΧΑΡΙΣΤΗΣΩ ΤΗΝ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΤΩΝ ΗΠΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ΚΑΙ ΤΗ ΒΟΗΘΕΙΑ ΤΟΥΣ, μια φράση που έμεινε στην Ιστορία ως…
ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΤΟΥΣ ΑΜΕΡΙΚΑΝΟΥΣ
Η φράση αυτή, αν και αποδοκιμάστηκε έντονα από πολύ κόσμο, δεν εμπόδισε τον Κώστα Σημίτη να νικήσει στις δύο επόμενες εκλογικές αναμετρήσεις (1996 και 2000).

1997
Ο Χουάν Αντόνιο Σάμαρανκ εκφωνεί τη φράση:
THE CITY WHO WILL ORGANISE THE OLYMPIC GAMES OF THE YEAR 2004 IS ATHENS
και η Ελλάδα ετοιμάζεται να ζήσει μία ακόμη μεγάλη φούσκα, όπως τη φούσκα του χρηματιστηρίου, τη φούσκα των στεγαστικών και καταναλωτικών δανείων, τη φούσκα των ολυμπιακών μεταλλίων και γενικότερα τη φούσκα της εφήμερης ευημερίας.

2000
Στις 26 Σεπτεμβρίου του 2000, έξω από την Πάρο, το επιβατηγό – οχηματαγωγό Εξπρές Σάμινα προσκρούει στις χαρτογραφημένες νησίδες «Πόρτες» και βυθίζεται, με αποτέλεσμα να πνιγούν 81 άνθρωποι. Λίγες μέρες αργότερα, σε μια θυελώδη συνεδρίαση της ελληνικής βουλής ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης Κώστας Καραμανλής ζητάει από τον πρωθυπουργό Κώστα Σημίτη να απολογηθεί για τις τεράστιες ευθύνες και παραλείψεις της ελληνικής πολιτείας. Ο Σημίτης, στην απάντησή του, λέει, μεταξύ άλλων, πως τι να κάνουμε…
ΑΥΤΗ ΕΙΝΑΙ Η ΕΛΛΑΔΑ

2004
Τον Απρίλιο του 2004 οι Ελληνοκύπριοι απορρίπτουν, μετά από δημοψήφισμα, το σχέδιο του ΟΗΕ για την επίλυση του κυπριακού, γνωστό ως σχέδιο Ανάν. Βασικό ρόλο στην απόρριψη αυτή έπαιξε η ιστορική φράση του τότε προέδρου της Κύπρου, Τάσσου Παπαδόπουλου που δήλωσε:
ΠΑΡΕΛΑΒΑ ΚΡΑΤΟΣ, ΔΙΕΘΝΩΣ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΜΕΝΟ, ΔΕ ΘΑ ΠΑΡΑΔΩΣΩ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΧΩΡΙΣ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΛΟΓΟΥ ΔΙΕΘΝΩΣ ΚΑΙ ΣΕ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΚΗΔΕΜΟΝΑ, μια φράση που έμεινε στην ιστορία ως…
ΠΑΡΕΛΑΒΑ ΚΡΑΤΟΣ, ΔΕ ΘΑ ΠΑΡΑΔΩΣΩ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ

2004
Τον Οκτώβριο του 2004 ο τότε πρωθυπουργός Κώστας Καραμανλής, μιλώντας στην ταβέρνα του Μπαϊρακτάρη σε βουλευτές του κόμματός του, κάνει την περίφημη δήλωση:
ΔΕ ΘΑ ΑΝΕΧΤΟΥΜΕ ΝΑ ΚΥΒΕΡΝΟΥΝ ΤΟΝ ΤΟΠΟ 5 ΝΤΑΒΑΤΖΗΔΕΣ ΚΑΙ 6 ΣΥΝΤΕΧΝΙΕΣ
Η δήλωση αυτή αν και γνώρισε μεγάλη επιδοκιμασία από τον ελληνικό λαό, δεν υλοποιήθηκε ποτέ ούτε στο ελάχιστο.

2009
Στις εκλογές που γίνονται τον Οκτώβριο του 2009 το ΠΑΣΟΚ, με πρόεδρο τον Γιώργο Παπανδρέου, κερδίζει με ποσοστό 43,9 % και σχηματίζει αυτοδύναμη κυβέρνηση. Κατά τη διάρκεια του προεκλογικού αγώνα ο Γιώργος Παπανδρέου είπε αρκετές φορές τη φράση:
ΛΕΦΤΑ ΥΠΑΡΧΟΥΝ

2010
Στις 26 Σεπτεμβρίου του 2010, μετά τη γενική κατακραυγή κατά του πολιτικού κόσμου λόγω της προσφυγής της Ελλάδας στο ΔΝΤ και στην Τρόικα, ο Θόδωρος Πάγκαλος είπε στη βουλή τη φράση ΤΑ ΦΑΓΑΜΕ ΟΛΟΙ ΜΑΖΙ, μια φράση που έμεινε γνωστή ως…
ΜΑΖΙ ΤΑ ΦΑΓΑΜΕ

Λούσιαν Φρόιντ

Ο Λούσιαν Φρόιντ (1922-2011) ήταν εγγονός του πατέρα της ψυχανάλυσης Ζίγκμουντ Φρόιντ. Ο πίνακάς του «Benefits Supervisor Sleeping», (1995) που απεικονίζει μια υπέρβαρη κοιμισμένη γυναίκα, πουλήθηκε το 2008 στην τιμή ρεκόρ των 34 εκατομμυρίων ευρώ στον Ρώσο μεγιστάνα Ρόμαν Αμπράμοβιτς, χαρίζοντας στον Λούσιαν Φρόιντ τον τίτλο του «ακριβότερου εν ζωή ζωγράφου».

Λούσιαν Φρόιντ: «Benefits Supervisor Sleeping», (1995)
από το http://artsmacked.com/2011/07/22/lucian-freud-1922-2011/

Ιδιαίτερη εντύπωση κάνουν τα γυμνά σώματα (ανδρικά και γυναικεία) που ζωγράφιζε ο Λούσιαν Φρόιντ, ο οποίος έλεγε πως «ο άνθρωπος είναι ένα ζώο χωρίς ρούχα». Σ’ αυτά τα σώματα ο Φρόιντ προσπαθούσε να αποτυπώσει «κάθε φλέβα, κάθε ανθρώπινη ικμάδα, κάθε μικρό περιθώριο σάρκας που καταυγάζει απεραντοσύνη και φως».

Λούσιαν Φρόιντ: «David and Eli» (2002-03)
από το http://gerryco23.wordpress.com/2011/07/22/lucian-freud-dogged-portraitist/

Η Κέιτ Μος πόζαρε, ενώ ήταν έγκυος, για τον Λούσιαν Φρόιντ.

Όμως ο Λούσιαν Φρόιντ, εκτός από τα έργα του, έγινε γνωστός και για τον εκκεντρικό του χαρακτήρα. Με τον αδελφό του, Κλέμεντ Φρόιντ, τσακώθηκαν όταν ήταν παιδιά πάνω στο παιχνίδι και δεν αντάλλαξαν ποτέ ξανά κουβέντα. Ο Λούσιαν δεν πήγε ούτε στην κηδεία του αδελφού του.
Με τις δύο του συζύγους και τις αμέτρητες εφήμερες σχέσεις του απέκτησε 13 αναγνωρισμένα παιδιά και πολύ περισσότερα μη αναγνωρισμένα.
Η κόρη του, Έστερ Φρόιντ, περιγράφει τη σχέση της μαζί του: «Πόζαρα γι’ αυτόν στα 16 μου. Έτσι τον γνώρισα».

Λούσιαν Φρόιντ: «Γυναίκα με άσπρο σκύλο» (1951-52)
από το http://en.wikipedia.org/wiki/Lucian_Freud

Περισσότερα για τον Λούσιαν Φρόιντ:

http://www.enet.gr/?i=news.el.article&id=311879
http://www.protothema.gr/culture/arts/article/?aid=135809
http://www.tovima.gr/vimagazino/eccentries/article/?aid=412274
http://www.tanea.gr/politismos/article/?aid=4644511