Νίκος Δήμου
Χαίρομαι τον άνθρωπο που κολυμπάει κόντρα στο ρεύμα. Σίγουρα οι πιθανότητες να πνιγεί είναι πολλές. Αλλά σκέφτομαι πάντα πως μόνον όποιος πηγαίνει αντίθετα στο ρεύμα έχει τη δυνατότητα να φθάσει στις πηγές.
«Η ΚΟΥΤΣΟΚΩΣΤΑΙΝΑ»
Ανάμεσα σε ένα θεό παντοδύναμο (αλλά όχι πανάγαθο) και σε ένα θεό πανάγαθο (αλλά όχι παντοδύναμο) θα προτιμούσα τον δεύτερο. Προτιμώ να σκέπτομαι ένα θεό καλό που αγωνίζεται κι αυτός μαζί μας εναντίον του κακού – παρά έναν παντοδύναμο θεό που αδιαφορεί. (Έστω κι αν ένας θεός μη – παντοδύναμος, δεν είναι θεός…).
“ΣΚΕΨΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΓΚΑΙΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΑΓΑΠΗΣ”
Ρωτάμε συνεχώς για το νόημα. Ίσως το λάθος μας είναι στο ίδιο το ερώτημα. Ίσως δεν πρέπει να ζητάμε νόημα – αλλά να δίνουμε νόημα.
«ΣΚΕΨΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΓΚΑΙΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΑΓΑΠΗΣ»
Πόσοι σοφοί απολογητές προσπάθησαν να συμφιλιώσουν την ύπαρξη ενός πανάγαθου και παντοδύναμου θεού με την παρουσία του κακού στον κόσμο… Ο πόνος και μόνον ενός αθώου αρκεί για να γκρεμίσει όλα τους τα επιχειρήματα.
“ΣΚΕΨΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΓΚΑΙΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΑΓΑΠΗΣ”
Η πείνα και η στέρηση είναι βασικές μορφές ανελευθερίας.
“ΟΙ ΝΕΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ” Εκδόσεις ΠΑΤΑΚΗΣ
Ο Νίκος Δήμου περιγράφει πώς δημιουργήθηκε το σήμα σύμβολο για την Κύπρο «Δεν ξεχνώ»:
Το σήμα σύμβολο για την Κύπρο «Δεν ξεχνώ» δημιουργήθηκε το πρωί της 14ης Αυγούστου 1974 την ημέρα που ο δεύτερος Αττίλας έκοψε την Κύπρο στα δύο. Ακούγοντας τα νέα στο ραδιόφωνο, οραματίστηκα την Κύπρο μαχαιρωμένη, και την γραμμή του Αττίλα σαν μια ροή πηγμένου αίματος που σιγόσταζε. Όταν έφτασα στο γραφείο μου (τότε είχα τη διαφημιστική εταιρεία) κάλεσα τον διευθυντή του σχεδιαστηρίου, τον Διονύση Γεωργιόπουλο, του έδωσα ένα χάρτη της Κύπρου, την ιδέα και το κείμενο. Τα υπόλοιπα ανήκουν στην ιστορία. Τυπώσαμε χιλιάδες αυτοκόλλητα, τα στείλαμε στις εφημερίδες και κατακλυσθήκαμε από αιτήσεις. Τυπώσαμε όσα μπορούσαμε, κάναμε αντίγραφα της μακέτας και τα δίναμε σε όποιον ήθελε να τυπώσει για λογαριασμό του, μεταφράσαμε το σύνθημα σε πολλές γλώσσες (μας το ζητούσαν, μαζί με μακέτες, Έλληνες φοιτητές από όλο τον κόσμο). Πήραμε εκατοντάδες γράμματα – το σημαντικότερο από τον ίδιο τον αρχιεπίσκοπο Μακάριο. Τώρα το σήμα-σύμβολο έχει γίνει κοινό κτήμα – ελάχιστοι άνθρωποι γνωρίζουν την προέλευσή του. Αλλά για μένα είναι κάτι πολύ προσωπικό: ένας φόρος τιμής και αγάπης στα μέρη εκείνα της Κύπρου – Κυρήνεια, Μπελλαπάις, Σαλαμίνα, Αμμόχωστο – που είχα επισκεφθεί και αγαπήσει τρία χρόνια πριν την εισβολή.
ΝΙΚΟΣ ΔΗΜΟΥ (από το blog του Ν. Δήμου www.ndimou.gr)
«Καταναλωτική κοινωνία»
Καταναλωτική κοινωνία: τσίχλα υπ’ αριθμόν ένα. Όλες οι κοινωνίες, από καταβολής κόσμου, ήταν καταναλωτικές – όταν είχαν τα μέσα. Θυμηθείτε τις καταναλωτικές υπερβολές της παρέας του Αλικιβιάδη ή των Ρωμαίων του Λούκουλου… Η διαφορά είναι ότι τότε κατανάλωναν ελάχιστοι (οι προνομιούχοι) ενώ τώρα σχεδόν όλοι. Αυτό, ενώ είναι απόλυτα δημοκρατικό, περιέργως ενοχλεί. Όταν διαβάζουμε σε μυθιστορήματα ότι η Λαίδη Χ πήγε στην Ριβιέρα, το θεωρούμε φυσικό. Όταν όμως πάει η κυρα Κατίνα η θυρωρός, τα βάζουμε με την καταναλωτική κοινωνία που της προξενεί «τεχνητές ανάγκες».
ΝΙΚΟΣ ΔΗΜΟΥ «ΕΙΡΩΝΙΚΟ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΟ ΛΕΞΙΚΟ»
“Η δυστυχία του να είσαι Έλληνας” του Νίκου Δήμου -εκδόσεις Πατάκη- περιλαμβάνει 193 “σκέψεις”, οι οποίες γράφτηκαν μέσα στα τελευταία χρόνια της δικτατορίας και τυπώθηκαν για πρώτη φορά το 1975.
27
Ο έλληνας, όταν βλέπει τον εαυτό του στον καθρέφτη, αντικρίζει είτε τον Μεγαλέξαντρο, είτε τον Κολοκοτρώνη, είτε (τουλάχιστο) τον Ωνάση. Ποτέ τον Καραγκιόζη…
28
Κι όμως, στην πραγματικότητα, ε ί ν α ι ο Καραγκιόζης που ονειρεύεται τον εαυτό του σαν Μεγαλέξαντρο. Ο Καραγκιόζης με τα πολλά επαγγέλματα, τα πολλά πρόσωπα, τη μόνιμη πείνα και τη μία τέχνη: της ηθοποιίας.
32
Βασικά, ο έλληνας αγνοεί την πραγματικότητα. Ζει δυο φορές πάνω από τα οικονομικά του μέσα. Υπόσχεται τα τριπλά από όσα μπορεί να κάνει. Γνωρίζει τα τετραπλάσια από όσα πραγματικά έμαθε. Αισθάνεται (και συναισθάνεται) τα πενταπλάσια από όσα πραγματικά νιώθει.
63
Γεγονός είναι πως -ό,τι κι αν λέμε- δεν ν ι ώ θ ο υ μ ε ευρωπαίοι. Νιώθουμε “απ’ έξω”. Και το χειρότερο είναι, που τόσο μας νοιάζει και μας καίει, όταν μας το λένε…
68
Ποτέ δεν θελήσαμε να αποσαφηνίσουμε και να συνειδητοποιήσουμε την ιδιομορφία μας. Πάντα προσπαθούσαμε να ανήκουμε κάπου – κι όχι να είμαστε ε μ ε ί ς. Προσπαθήσαμε να ξαναγίνουμε αρχαίοι. Πασχίσαμε να αποδείξουμε την καθαρότητα της ράτσας μας, πολεμώντας φανατικά τους Φαλλμεράγιερ, αλλά ποτέ δεν ερευνήσαμε ψύχραιμα τα πραγματικά συστατικά της. Μισήσαμε και καταστρέψαμε τη γλώσσα¹ μας, γιατί δεν ήταν εντελώς ίδια με τη γλώσσα των αρχαίων μας προγόνων. Μισήσαμε τον εαυτό μας, γιατί δεν ήταν ψηλός, ξανθός, με “ελληνική μύτη” σαν τον Ερμή του Πραξιτέλη. Μισήσαμε τους γείτονές μας… γιατί τους μοιάζουμε. (Η οργή του Κάλιμπαν που βλέπει το πρόσωπό του στον καθρέφτη;)
¹και μην έχοντας γλώσσα, πώς μπορούμε να έχουμε σκέψη;
109
Οι έλληνες εξακολουθούν πάντα να αντιμετωπίζουν το κράτος τους, σαν να ήταν το τούρκικο βιλαέτι. Έχουν δίκιο.
112
Εκμεταλλευτές του ελληνικού μόχθου δεν είναι τόσο οι καπιταλιστές μας, όσο οι συνεχιστές της ένδοξης ελληνικής παράδοσης των αεριτζήδων. Μεσάζοντες, παράγοντες, κομπιναδόροι (ελληνοαμερικανοί και μη).
125
Τον αιώνα που πέρασε, η ελληνική εκκλησία υπηρέτησε – πιστά και αφοσιωμένα – πολλούς κυρίους. Εκτός από τον Ένα.
127
Στατιστικές παράμετροι του μέσου έλληνα (1975): ζει στην ακριβότερη χώρα της Ευρώπης -σε σχέση με τις αμοιβές του- έχει τη χειρότερη κοινωνική ασφάλιση, τα περισσότερα τροχαία ατυχήματα, το φτωχότερο εκπαιδευτικό σύστημα και τις μικρότερες κυκλοφορίες βιβλίων. (Ελπίζω να βρεθεί καμιά Πορτογαλία, να με διαψεύσει σε κάτι απ’ όλα αυτά).
149
Όλη τη μεθοδικότητα και το σύστημα, που μας λείπουν από την καθημερινή μας ζωή και εργασία, τις συγκεντρώνουμε στη μυστική αποστολή μας: να καταστρέψουμε όσο γίνεται πιο αποτελεσματικά αυτόν τον ωραίο τόπο μας έταξεν η μοίρα.
152
Η Ελλάδα ποτέ δεν πεθαίνει! (Μην απελπίζεστε: Ας προσπαθήσουμε λίγο ακόμα…)
170
Οι έλληνες, καταναλωτές ευτυχίας… Το όνειρο του Καραγκιόζη! Αλλά πόσο οδυνηρό το ξύπνημα…
ΝΙΚΟΣ ΔΗΜΟΥ “Η ΔΥΣΤΥΧΙΑ ΤΟΥ ΝΑ ΕΙΣΑΙ ΕΛΛΗΝΑΣ”
Εκδόσεις ΕΡΜΕΙΑΣ¹
¹Το βιβλίο εκδίδεται τώρα από τις εκδόσεις ΠΑΤΑΚΗ
Νίκος Δήμου
Ενδιαφέρουσες συνδέσεις:
λογομνήμων... 