Εξωπλανήτες ονομάζονται οι πλανήτες που περιφέρονται γύρω από μακρινά άστρα. Οι πλανήτες αυτοί δεν είναι καθόλου εύκολο να εντοπιστούν από τους αστρονόμους διότι το φως από το κοντινό τους άστρο υπερκαλύπτει το φως που αντανακλούν οι ίδιοι, γεγονός που τους κάνει ουσιαστικά αθέατους από τα τηλεσκόπια.
Ωστόσο τα τελευταία χρόνια οι αστρονόμοι έχουν καταφέρει -με διάφορες μεθόδους- να εντοπίσουν αρκετούς εξωπλανήτες.
http://www.kathimerini.gr/805538/article/epikairothta/episthmh/idoy-to-arxaiotero-systhma-planhtwn
Αναπαράσταση του αστέρα Κέπλερ – 444 με τους πέντε πλανήτες του.
Οι επιστήμονες μπόρεσαν να ανιχνεύσουν τους πλανήτες που περιφέρονται γύρω από τον Κέπλερ – 444 με τη βοήθεια του φωτός, συγκεκριμένα με τη μέθοδο των διαβάσεων, δηλαδή την παρατήρηση του περάσματος του πλανήτη μπροστά από τον αστέρα του. Αυτή η διάβαση προκαλεί απειροελάχιστες διακυμάνσεις στη λαμπρότητα του αστέρα και παρατηρώντας την πτώση στη φωτεινότητα οι επιστήμονες εξάγουν συμπεράσματα τόσο για τον πλανήτη όσο και για τον αστέρα τον ίδιο. Είναι σα να προσπαθούμε να δούμε ένα κουνούπι που περνάει μπροστά από ένα φάρο και να μετρήσουμε τη μεταβολή του φωτός του φάρου λόγω του περάσματος του κουνουπιού, εξηγεί ο αστροφυσικός Α. Λιάκος.
http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=697381&wordsinarticle=%CF%86%CF%89%CF%82
Καλλιτεχνική απεικόνιση του εξωπλανήτη 51 Pegasi b, του πρώτου πλανήτη που ανακαλύφθηκε, το 1995, γύρω από ένα κανονικό άστρο σαν τον ήλιο. Δυο χιλιάδες εξωπλανήτες έχουν ανακαλυφθεί μέχρι σήμερα, οι περισσότεροι όμως χάνονται από τη λάμψη των άστρων τους. Η ύπαρξη του 51 Pegasi b έγινε μόνο έμμεσα αντιληπτή με μια άλλη μέθοδο από αυτή που αναφέρθηκε παραπάνω, με την πρόκληση -λόγω της βαρύτητάς του- ταλαντώσεων στην κίνηση του μητρικού του άστρου. Το 2015 όμως το όργανο HARPS που λειτουργεί συνδεδεμένο με το τηλεσκόπιο ESO στην Χιλή κατάφερε να ανιχνεύσει ορατό φως που εκπέμπεται από το μητρικό άστρο και ανακλάται στην ατμόσφαιρα του 51 Pegasi b, όπως το ηλιακό φως ανακλάται στη Σελήνη και την κάνει ορατή.
.
http://www.huffingtonpost.com/2015/04/16/exoplanet-milky-way_n_7072932.html
Υπάρχει και τρίτη μέθοδος ανακάλυψης εξωπλανητών, η χρήση του βαρυτικού φακού, η οποία βασίζεται στην ιδέα του Αϊνστάιν ότι η παρουσία της ύλης καμπυλώνει το φως από μακρινά αστέρια. Όπως είναι γνωστό όταν ένα άστρο διέρχεται μπροστά από κάποιο άλλο, το βαρυτικό του πεδίο καμπυλώνει ή εστιάζει το φως του άστρου που βρίσκεται πίσω του λειτουργώντας έτσι σαν ένας τεράστιος βαρυτικός φακός. Εάν μάλιστα το πρώτο άστρο συνοδεύεται και από κάποιον εξωπλανήτη, ο εξωπλανήτης αυτός λειτουργεί ως ένας δευτερεύων φακός, προκαλώντας μια επιπλέον μικρή αύξηση της φωτεινότητας του απομακρυσμένου άστρου. Η ανίχνευση αυτής της επαυξημένης φωτεινότητας αποκαλύπτει την ύπαρξη του εξωπλανήτη, ο οποίος είναι πολύ αμυδρός για να ανιχνευτεί με άλλες μεθόδους.
Οι επιστήμονες έχουν καταλήξει πλέον ότι η ύπαρξη πλανητών στον Γαλαξία μας δεν είναι η εξαίρεση αλλά ο κανόνας. Φαίνεται πως τα δύο τρίτα των άστρων του Γαλαξία μας θα πρέπει να έχουν έναν εξωπλανήτη στο μέγεθος της Γης, κάτι που σημαίνει πως ο Γαλαξίας μας διαθέτει τουλάχιστον 100 δισεκατομμύρια εξωπλανήτες. Η σημασία αυτού του συμπεράσματος είναι προφανής μια και αυξάνει τις πιθανότητες να υπάρχουν αρκετοί εξωπλανήτες στη «σωστή» απόσταση από το άστρο τους ώστε να έχουν νερό σε υγρή μορφή άρα και τις κατάλληλες συνθήκες για την εμφάνιση και ανάπτυξη μορφών ζωής.
από την ιστοσελίδα του Ιδρύματος Ευγενίδου
http://kostasvakouftsis.blogspot.gr/2012/11/methods-of-detecting-extrasolar-planets.html
Οι αστρονόμοι ελπίζουν πως σύντομα θα ανακαλύψουν έναν εξωπλανήτη με τα χαρακτηριστικά της Γης, δηλαδή με παρόμοια μάζα και σε παρόμοια απόσταση από το μητρικό άστρο, το οποίο θα έχει παρόμοια θερμοκρασία με τον Ήλιο. Ένας τέτοιος πλανήτης θα βρίσκεται στη ζώνη βιωσιμότητας του μητρικού άστρου, έτσι ώστε να είναι δυνατή η ανάπτυξη ζωής σε αυτόν.
http://www.tovima.gr/science/article/?aid=484343
TED: Αστρονόμος προτείνει την κατασκευή διαστημικού τηλεσκοπίου, το οποίο θα μπορεί να φωτογραφίζει εξωπλανήτες κρύβοντας το φως από το μητρικό τους άστρο (με ελληνικούς υπότιτλους).
http://www.newsit.gr/default.php?pname=Article&art_id=222045&catid=6
«Η μπλε χλωμή κουκκίδα»
Η φωτογραφία της Γης, που τραβήχτηκε από τον Βόγιατζερ 1, καθώς εγκατέλειπε το ηλιακό μας σύστημα, το 1990.
Λέει ο Καρλ Σαγκάν για αυτή τη φωτογραφία: «Προσέξτε και πάλι αυτή την κουκκίδα. Είναι το σπίτι μας. Είναι ό,τι είμαστε. Πάνω της βρίσκονται όλοι όσοι αγαπάτε, όλοι όσοι γνωρίζετε, όλοι όσοι έχετε ακουστά. Κάθε πρόσωπο που υπήρξε ποτέ, εκεί έζησε τη ζωή του. Ο συνδυασμός της χαράς και της λύπης. Χιλιάδες «απόλυτες» θρησκείες, ιδεολογίες, οικονομικά συστήματα, κάθε κυνηγός και συλλέκτης, κάθε ήρωας και δειλός, κάθε δημιουργός και καταστροφέας του πολιτισμού, κάθε βασιλιάς και χωρικός, κάθε ζευγάρι ερωτευμένων, κάθε μητέρα και πατέρας, κάθε ελπιδοφόρο παιδί, εφευρέτης και εξερευνητής, κάθε ηθικολόγος, κάθε διεφθαρμένος πολιτικός, κάθε σούπερσταρ, κάθε υπέρτατη εξουσία, κάθε άγιος και αμαρτωλός στην ιστορία του είδους μας… ζούσαν εκεί… σ’ ένα κόκκο σκόνης. Η Γη είναι μια πολύ μικρή σκηνή σε μια γιγιαντιαία κοσμική αρένα. Σκεφτείτε τα ποτάμια αίματος, που έχουν χυθεί από όλους τους στρατηγούς και αυτοκράτορες, ώστε με «δόξα και θρίαμβο» να γίνουν οι στιγμιαίοι κύριοι ενός απειροελάχιστου μέρους μιας …κουκκίδας. Σκεφτείτε τις ατέλειωτες φρικαλεότητες που επέφεραν οι κάτοικοι μιας γωνιάς αυτής της κουκκίδας στους ελάχιστα διαφορετικούς κατοίκους κάποιας άλλης γωνιάς. Πόσο συχνές είναι οι παρανοήσεις τους, πόσο πρόθυμοι είναι να σκοτώνουν ο ένας τον άλλον, πόσο ένθερμα τα μίση τους. Οι φλυαρίες μας, η νομιζόμενη αυτοσημασία μας, η ψευδαίσθηση ότι κατέχουμε προνομιακή θέση στο σύμπαν, όλα τίθενται υπό αμφισβήτηση. Από αυτή την κουκκίδα θαμπού φωτός. Ο πλανήτης μας. Μια μοναχική κηλίδα στο μεγαλειώδες κοσμικό σκοτάδι που μας περιβάλλει. Στο σκοτάδι μας, σε αυτή την αχανή έκταση δεν υπάρχει καμιά ένδειξη ότι θα υπάρχει βοήθεια από κάπου για να μας σώσει από τους εαυτούς μας. Η Γη είναι ο μόνος γνωστός κόσμος μέχρι στιγμής για να φιλοξενήσει τη ζωή. Δεν υπάρχει άλλο μέρος, τουλάχιστον στο εγγύς μέλλον, που το είδος μας θα μπορούσε να μεταναστεύσει. Να επισκεφθεί; Ναι. Να εγκατασταθεί; Όχι ακόμα. Είτε σας αρέσει είτε όχι για την ώρα η Γη είναι το μέρος που δίνουμε τον αγώνα μας. Λέγεται ότι η αστρονομία είναι μια εμπειρία που διδάσκει σεμνότητα χτίζοντας χαρακτήρα. Και ίσως δεν υπάρχει καλύτερη επίδειξη του παραλογισμού της ανθρώπινης αλαζονείας από τη μακρινή αυτή εικόνα του …μικροσκοπικού μας κόσμου. Για μένα υπογραμμίζει την ευθύνη μας να συμβιώνουμε με μεγαλύτερη καλοσύνη μεταξύ μας, και να διαφυλάξουμε και περιθάλψουμε τη χλωμή μπλε κουκκίδα. Το μόνο σπίτι που έχουμε γνωρίσει ποτέ.
ΚΑΡΛ ΣΑΓΚΑΝ (1934-1996)
από το https://www.youtube.com/watch?v=K7L-d-mKxnU
λογομνήμων... 