Αντώνης Σαμαράκης
Όσο υπάρχουν άνθρωποι ανήσυχοι στον κόσμο μας, όσο υπάρχει ανησυχία στον κόσμο μας υπάρχει ελπίδα…
ΑΝΤΩΝΗΣ ΣΑΜΑΡΑΚΗΣ «ΣΗΜΑ ΚΙΝΔΥΝΟΥ»
Αντώνης Σαμαράκης: αισθάνομαι ένοχος
…Δεν θα ‘πρεπε να υπάρχει ένας δορυφόρος, τηλεοπτικός δορυφόρος, που να μεταδίδει κάθε μέρα σ’ όλες τις τηλεοράσεις του κόσμου τι συμβαίνει, πώς εξελίσσονται τα πράγματα στην Αιθιοπία; Δεν υπάρχει. Υπάρχει όμως δορυφόρος που μας πληροφορεί καθημερινώς για τον πόλεμο Ιράν και Ιράκ, μια και εκεί υπάρχουν πετρέλαια και συμφέροντα.
Ξέρεις τι είπε φέτος τον Ιούνιο στο Λονδίνο, στη Διεθνή Διάσκεψη Τροφίμων, ο πρόεδρός της; Ζήτησε από τους Αμερικανούς και τους Σοβιετικούς να φτιάξουν το 1984 από έναν πύραυλο λιγότερο και τα λεφτά αυτά να τα διαθέσουν για την Αιθιοπία, να της λύσουν όλα τα προβλήματα! Μπαίνουμε στο 1985 κι ούτε φωνή ούτε ακρόαση.
Εδώ, Λευτέρη, στην Αιθιοπία δεν έχουμε να κάνουμε με την πυρηνική βόμβα. Έχουμε να κάνουμε με τη βόμβα της πείνας, την έκρηξη της πείνας. Κι αυτή είναι η αρχή του Γ’ Παγκοσμίου πολέμου.
Η απάθειά μας γι’ αυτή την τραγωδία είναι ύβρις, με την αρχαία έννοια του όρου. Κι αυτή η ύβρις, που την ανέχεται η χριστιανική ανθρωπότητα, δεν μπορεί να περάσει έτσι, χωρίς τιμωρία. Η πείνα της Αιθιοπίας δεν είναι η αρρώστια. Άλλη και αλλού είναι η αρρώστια.
Ο Αντώνης Σαμαράκης είναι κάθιδρος. Σαν από πυρετό, κάτι τέτοιο. Κάθιδρος και κάτωχρος. Ωστόσο συνεχίζει.
Ντρέπομαι που με λόγια προσπαθώ να μιλήσω για τον θάνατο. Αισθάνομαι ένοχος. Και αισθάνομαι επίσης ότι δεν έχω φύγει από την Αιθιοπία. Ένα κομμάτι ζωτικό του εαυτού μου έχει μείνει εκεί παντοτινά. Και θα με δικάζει. Και θα με καταδικάζει.
Το ίδιο ισχύει για τον καθένα μας, Αντώνη…
Για μένα ένα περισσότερο. Γιατί εγώ έζησα, είδα! Και ένιωσα την ντροπή τού να ζητάς από έναν άνθρωπο να ζήσει για λίγο ακόμα, να μην πεθάνει, για να προφτάσεις να τον φωτογραφίσεις ζωντανό! Να εύχεσαι να μην πεθάνει ένας άνθρωπος όχι για να ζήσει, μα για να τον πάρεις σε ταινία! Καταλαβαίνεις τι ντροπή είναι αυτή, Λευτέρη.
Στη χούφτα έχω τις χουφτίτσες δεκάδων παιδιών που μου ‘δωσαν το χέρι. Αυτά τα χεράκια τα παιδικά, που χώραγαν, σκελετωμένα καθώς ήταν, τρία και τέσσερα στην κάθε χούφτα μου με καίνε! Δεν μ’ αφήνουν να ησυχάσω! Και σκέφτομαι και την τραγωδία εκείνων που βρίσκονται στην εμπόλεμη περιοχή κι είναι καταδικασμένοι εκατό τοις εκατό σε θάνατο, γιατί εκεί η βοήθεια δεν μπορεί να φτάσει, και μου σαλεύει ο νους.
Παλιά σ’ αυτή τη χώρα θερίζανε τρεις φορές τον χρόνο. Τώρα το μόνο που θερίζει είναι ο θάνατος. Καθημερινές σοδειές θανάτου.
απόσπασμα από συνέντευξη που έδωσε ο Αντώνης Σαμαράκης στον Λευτέρη Παπαδόπουλο, εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ, 30/12/1984
από το βιβλίο του ΛΕΥΤΕΡΗ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ “ΖΩ ΑΠΟ ΠΕΡΙΕΡΓΕΙΑ” Εκδόσεις ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗ
Υπάρχει ένα λάθος στο διαβατήριο του κυρίου Σαμαράκη
Ο Αντώνης Σουρούνης θυμάται μια κρουαζιέρα που έκανε με τον Αντώνη Σαμαράκη το φθινόπωρο του 1996, μαζί με πολλούς συγγραφείς, Έλληνες και ξένους, καλεσμένους του Δήμου Θεσσαλονίκης:
Η κρουαζιέρα βρισκόταν προς το τέλος της κι εμείς προς το τέλος του δείπνου μας εκείνο το βράδυ. Ταξιδεύαμε πια σε ελληνικές θάλασσες, όταν ξαφνικά ανοίγει διάπλατα η πόρτα της μεγάλης σάλας και μπαίνει μέσα η ορχήστρα παιανίζοντας, πίσω ο μάγειρας με τη στολή κρατώντας μια μεγάλη τούρτα με αναμμένα κεράκια, οι αξιωματικοί, ο αρχικαμαρότος, οι καμαρότοι. Όλοι αυτοί περνούν από δίπλα μας και τραβάνε για ένα τραπέζι στο βάθος. Το κυκλώνουν, τραγουδάνε το happy birthday, οι μακρινοί κάτοικοι του τραπεζιού αλληλοασπάζονται, χαρούμενοι, όρθιοι όλοι χειροκροτάνε, μαζί κι εμείς. -Αντώνη… του λέω του Σαμαράκη όταν το πράγμα άρχισε να καταλαγιάζει. Δεν μπορεί τελευταία ώρα να γίνεται τέτοια γιορτή σε ξένο τραπέζι και όχι στο δικό μας. -Και τι να γίνει; απορεί εκείνος. Γενέθλια έχει ο άνθρωπος. -Κι εμείς έχουμε γενέθλια. -Εμείς; Ποιος έχει γενέθλια; -Εσύ. -Εγώ; -Έχει δίκιο ο Τρελαντώνης, Αντώνη, επεμβαίνει ο Κουτσούκος. Έχεις γενέθλια. -Έχω γενέθλια, βρε Ελενίτσα; -Έχεις, έχεις, απαντάει ο Σφακιανάκης. Η Ελένη παρακολουθούσε χωρίς να μιλάει. -Ε, καλά, αφού το λέτε εσείς, θα ‘χω. -Συγγνώμη… λέω στο αυτί του αρχικαμαρότου. Και ο κύριος Σαμαράκης έχει γενέθλια σήμερα. -Δεν είναι δυνατόν! τινάχτηκε έκπληκτος πίσω. Εμείς έχουμε όλα τα διαβατήρια με τις ημερομηνίες γεννήσεως και τα ελέγχουμε καθημερινά για τέτοιες περιστάσεις. -Ακριβώς. Υπάρχει ένα λάθος στο διαβατήριο του κυρίου Σαμαράκη. -Δεν ξέρω τι να πω… Δεν ξέρω καν αν προλαβαίνω το μάγειρα. Κι ήταν ανάγκη να μας τύχει στον κύριο Σαμαράκη… Θα κάνω ό,τι μπορώ. Σε λίγα λεπτά άνοιξε πάλι η πόρτα διάπλατα και μπήκε μέσα η ίδια κουστωδία -όργανα, μάγειρας, τούρτα, αρχικαμαρότος- τώρα όμως τους συνόδευε κι ο καπετάνιος, που συγχάρηκε πρώτος τον εορτάζοντα. Ξανά happy birthday, ξανά χειροκροτήματα και φιλιά. Όλη η αίθουσα πέρασε από το τραπέζι μας πιάνοντας το χέρι του Σαμαράκη και φιλώντας τον. Εκείνος γελούσε. Γελούσε με ευχαρίστηση, με ευγένεια, με καλοσύνη, με πονηριά, ώσπου ξαφνικά άρχισαν να τρέχουν δάκρυα από τα μάτια του. -Κλαις, Αντώνη; -Κλαίω, μωρέ Αντώνη. Κλαίω. -Πλάκα κάνουμε. -Πλάκα κάνουμε, το ξέρω. Αλλά να, μια στιγμή νόμισα πως είχα πεθάνει και περνούσαν όλοι αυτοί οι καλοί συνάδελφοι από τόσες χώρες να με ασπαστούν και να με αποχαιρετήσουν.
ΑΝΤΩΝΗΣ ΣΟΥΡΟΥΝΗΣ
από το βιβλίο «ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΝΤΩΝΗ ΣΑΜΑΡΑΚΗ» Εκδόσεις ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗ
Αντώνης Σαμαράκης (1919-2003)
Ενδιαφέρουσες ιστοσελίδες:
Συνέντευξη του Α. Σαμαράκη στην εκπομπή της ΕΡΤ «Νυκτερινός επισκέπτης»
Το ποτάμι (διήγημα του Α. Σαμαράκη)
Ζητείται ελπίς (διήγημα του Α. Σαμαράκη)
Κουβεντιάζοντας με τον Α. Σαμαράκη
λογομνήμων... 