Διονύσιος Σολωμός

ο αριθμός των δικαίων  

8. Και θέλοντας να μετρήσω με τα δάχτυλα τους δίκαιους, ασήκωσα από το φιλιατρό το χέρι μου το ζερβί, και κοιτώντας τα δάχτυλα του δεξιού είπα: «Τάχα να είναι πολλά;»  

9. Και αρχίνησα και εσύγκρενα των αριθμό των δικαίων οπού εγνώριζα, με αυτά τα πέντε δάχτυλα, και βρίσκοντας πως ετούτα επερισσεύανε, ελιγόστεψα το δάχτυλο το λιανό, κρύβοντάς το ανάμεσα στο φιλιατρό και στην απαλάμη μου.  

10. Και έστεκα και εθεωρούσα τα τέσσερα δάχτυλα για πολλή ώρα, και αιστάνθηκα μεγάλη λαχτάρα, γιατί είδα πως ήμουνα στενεμένος να λιγοστέψω, και κοντά στο λιανό μου δάχτυλο έβαλα το σιμοτινό του στην ίδια θέση.  

11. Εμνέσκανε το λοιπόν αποκάτου από τα μάτια μου τα τρία δάχτυλα μοναχά, και τα εχτυπούσα ανήσυχα απάνου στο φιλιατρό, για να βοηθήσω το νου μου να εύρει κάνε τρεις δίκαιους.  

12. Αλλά επειδή αρχινήσανε τα σωθικά μου να τρέμουνε σαν τη θάλασσα που δεν ησυχάζει ποτέ,  

13. Ασήκωσα τα τρία μου έρμα δάχτυλα και έκαμα το σταυρό μου.  

14. Έπειτα, θέλοντας να αριθμήσω τους άδικους, έχωσα το ένα χέρι μες στην τσέπη του ράσου μου, και το άλλο ανάμεσα στο ζωνάρι μου, γιατί εκατάλαβα, αλίμονον, πως τα δάχτυλα δεν εχρειαζόντανε ολότελα.  

15. Και ο νους μου εζαλίστηκε από το μεγάλον αριθμό· όμως με παρηγορούσε το να βλέπω πως καθένας κάτι καλό είχε απάνου του.
(…..)  

ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ ΣΟΛΩΜΟΣ “Η ΓΥΝΑΙΚΑ ΤΗΣ ΖΑΚΥΘΟΣ”
από το «ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΠΕΖΑ» Εκδόσεις ΓΡΑΜΜΑΤΑ  

 

Το έθνος πρέπει να μάθη να θεωρή Εθνικόν ό,τι είναι Αληθές.  

ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ ΣΟΛΩΜΟΣ  

Σύμφωνα με τον Ι. Πολυλά, ο Σολωμός απάντησε με τα παραπάνω λόγια όταν ένας φίλος του, διαβάζοντας τον «Πόρφυρα», του παρατήρησε ότι «το έθνος ήθελε να δεχθεί καλύτερα ένα ποίημα εθνικό».  

 

Δυστυχισμένε μου λαέ, καλέ και ηγαπημένε, πάντοτ’ ευκολοπίστευτε και πάντα προδομένε. 

ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ ΣΟΛΩΜΟΣ “ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΕΠΤΑΝΗΣΙΟΥΣ”  

    

Η συνάντηση Δ. Σολωμού – Σ. Τρικούπη:  

Όθεν όταν (περί τα τέλη του 1822) ο Τρικούπης έφθασε εις Ζάκυνθο, καλεσμένος από τον αείμνηστον Λορδ Γυίλφορδ, και επεσκέφθηκε τον Σολωμό, ο ποιητής δεν του εξεφώνησε τους απλοελληνικούς στίχους του, αλλά την ιταλική ωδή «Per Prima Messa», την οποία είχε συνθέσει ακόμη ευρισκόμενος εις την Ιταλία. Ο Τρικούπης του επαρατήρησε ότι ο προορισμός του ήταν, όχι να λάβει μίαν λαμπρή θέση εις τον ιταλικόν Παρνασσό, αλλά να έβγει θεμελιωτής νέας φιλολογίας εις την Ελλάδα. Τούτα τα λόγια, τα οποία εφαίνοντο ωσάν ενός αποσταλμένου της κοινής αγωνιζομένης μητέρας προς το καλύτερο από τα τέκνα της, ανταποκρένοντο εις τη διάθεση και εις τα πρώτα βήματα του Σολωμού, ώστε γιομάτος θάρρος εξακολούθησε τη μελέτη της μητρικής του γλώσσας, βοηθούμενος από τον Τρικούπη.  

από τα ΠΡΟΛΕΓΟΜΕΝΑ του Ι. ΠΟΛΥΛΑ

 

Ο Γ. Θεοτοκάς σχολιάζει τη συνάντηση Σολωμού – Τρικούπη:  

Ο Σολωμός 24 χρονώ, ο Τρικούπης 34. Ως εκείνη τη στιγμή ο Σολωμός δεν έχει ξεκαθαρίσει στη συνείδησή του αν είναι Έλληνας ή Ιταλός. Η γλώσσα και η παιδεία, ίσως και η πατρική καταγωγή, τον τραβούν προς την Ιταλία, αλλά η Επανάσταση τον έχει συγκινήσει. Είναι άβουλος και ασυνείδητος, ένα χαμένο παιδί που δε βρήκε τον εαυτό του. (…) Ο Τρικούπης σ’ αυτή τη συνάντηση είναι αναμφίβολο ότι ενεργεί μ’ ένα πολιτικό σκοπό· να προσθέσει τη συνείδηση στη μεγαλοφυία, να επιστρατεύσει τη σκοτεινή δύναμη και να τη θέσει στην υπηρεσία της Ελλάδας. Αξιοθαύμαστη η πολιτική και πνευματική διαίσθηση του Τρικούπη, που καταλαβαίνει το δαιμόνιο του Σολωμού προτού το καταλάβει ο ίδιος ο Σολωμός, που αισθάνεται μες στον πόλεμο την ανάγκη της ποίησης, της ποίησης που θα είναι η φωνή του έθνους. Θέλει να δώσει στο έθνος μια φωνή. Το αποτέλεσμα της συνάντησης είναι κευραυνοβόλο, ο Σολωμός μονομιάς γίνεται Έλληνας, κατακτά την ελληνική γλώσσα (και την αναδημιουργεί), γράφει τον Ύμνο, όλα αυτά σε ελάχιστο καιρό. Κι ο Τρικούπης φεύγει, ο ρόλος του τελείωσε.  

ΓΙΩΡΓΟΣ ΘΕΟΤΟΚΑΣ «ΤΕΤΡΑΔΙΑ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟΥ»
Εκδόσεις ΕΣΤΙΑ  

  

Ο Δ. Σολωμός το 1823 συνέθεσε, μέσα σε ένα μήνα, τον Ύμνο εις την Ελευθερία, ο οποίος δεν περιέχει ούτε μία ιταλική λέξη, από αυτές που αφθονούσαν στην επτανησιακή διάλεκτο.  

ΕΓΚΥΚΛΟΠΑΙΔΕΙΑ ΔΟΜΗ  

    

από τους «Ελεύθερους Πολιορκημένους Β΄»:   

Λαλεί πουλί, παίρνει σπυρί κι η μάνα το ζηλεύει…  

Όποιος πεθάνει σήμερα, χίλιες φορές πεθαίνει.   

Συχνά τα στήθια εκούρασα, ποτέ την καλοσύνη.  

Παράπονο: χαμός καιρού σ’ ό,τι κανείς κι α χάσει.  

Πάντ’ ανοιχτά, πάντ’ άγρυπνα τα μάτια της ψυχής μου.  

Η δύναμή σου πέλαγο κι η θέλησή μου βράχος.  

ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ ΣΟΛΩΜΟΣ
από την ΑΝΘΟΛΟΓΙΑ του Η. Ν. Αποστολίδη, Εκδόσεις ΕΣΤΙΑ  

  

από τον «Διάλογο»:  

Η αλήθεια είναι καλή Θεά, αλλά τα πάθη του ανθρώπου συχνότατα την νομίζουν εχθρή.  

Δεν είναι εντροπή να φανερώσει άνθρωπος πως έσφαλε.  

Μήγαρις έχω άλλο στο νου μου, πάρεξ ελευθερία και γλώσσα;

ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ ΣΟΛΩΜΟΣ «ΔΙΑΛΟΓΟΣ»
από τα » Δ. ΣΟΛΩΜΟΥ – ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΠΕΖΑ» 
Εκδόσεις ΓΡΑΜΜΑΤΑ 

 

Ο Αμερικανός δημοσιογράφος και ποιητής Nathaniel Parker Willis συνάντησε τον Διονύσιο Σολωμό στην Κέρκυρα στα 1832: 

Ο Κύριος που με είχε πάρει έξω είχε στο σπίτι του το βράδυ μία συγκέντρωση και ανάμεσα στους άλλους ξένους ήταν παρόντες ο κόμις Διονύσιος Σολωμός απ’ τη Ζάκυνθο και ο Ιππότης Ανδρέας Μουστοξύδης, για τους οποίους είχα ακούσει συχνά. Ο πρώτος είναι σχεδόν ο μόνος Έλληνας ποιητής και οι «Ύμνοι» του, κυρίως πατριωτικοί, είναι γραμμένοι στην κοινή διάλεκτο της χώρας του και λέγεται πως είναι γεμάτοι φωτιά. Είναι ένας υπερβολικά ωραίος άνδρας με μεγάλα μαύρα μάτια, τρυφερά σχεδόν σαν γυναίκας. Τα χαρακτηριστικά του είναι σαν να είναι έργο της καθαρότατης ελληνικής σμίλης, τόσο τέλεια, σαν να είναι άγαλμα και εντυπωμένα με τα πιο ελκυστικά σημάδια λεπτότητας και αισθήματος. Μπορώ να φαντασθώ τον Ανακρέοντα να του έμοιαζε.

NATHANIEL PARKER WILLIS (1806-1867)
από άρθρο του ΓΕΩΡ. ΧΡ. ΣΟΥΛΗ στο περιοδικό ΝΕΑ ΕΣΤΙΑ
τ. 543 (15/2/1950)

   

 Ο Κώστας Βάρναλης θυμάται τον καιρό (1911) που δούλευε καθηγητής στα Μέγαρα:   

Κάποια χρονιά που είχα συγκεντρωμένα στην Γ΄ Ελληνικού πολλά καλά παιδιά, τους δίδαξα ολάκερο τον “Εθνικό Ύμνο” του Σολωμού, που δεν τον είχε το πρόγραμμα. Βρέθηκε αμέσως ο “επιστήμονας” του χωριού να με καταγγείλει στο υπουργείο ότι υπονομεύω την αθάνατον ημών γλώσσαν άτε διδάσκων εις τους παίδας τον “Εθνικόν Ύμνον!”. Πού να το φανταζότανε ο Σολωμός ότι ο ύμνος του θα μπορούσε να χρησιμέψει για τεκμήριο εθνικής προδοσίας. Και το υπουργείο με κάλεσε “εις απολογίαν!”.  

ΚΩΣΤΑΣ ΒΑΡΝΑΛΗΣ “ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΑ ΑΠΟΜΝΗΜΟΝΕΥΜΑΤΑ” Εκδόσεις ΚΕΔΡΟΣ

 

 

Διονύσιος Σολωμός (1798-1857)

Ενδιαφέρουσες συνδέσεις:

Ποιήματα του Δ. Σολωμού και ποιήματα άλλων ποιητών για τον Δ. Σολωμό

Βιογραφικά στοιχεία, σχολιασμοί και επιλεγμένα έργα του Δ. Σολωμού

Η Γυναίκα της Ζάκυθος

Ποιήματα του Δ. Σολωμού

Παραθέματα και αφορισμοί από το έργο του Δ. Σολωμού

Βιογραφικά στοιχεία του Δ. Σολωμού

Αρχική σελίδα